Johanna van Kleef is geboren in Leeuwarden op 6 juli 1872. Ze was de dochter van Marcus Manus van Kleef (1829-1895) en Lisabeth Krammer (1829 -?). Johanna was de jongste van tien kinderen. Het oudste kind werd geboren in 1851 en leefde maar 1 dag. Twee van de kinderen leefden niet toen ze ter wereld kwamen en nog drie kinderen stierven in hun eerste levensjaren. Voor zo ver valt na te gaan waren bij het uitbreken van de oorlog alleen nog Johanna en haar broer Izak (1867) in leven. Beiden kwamen om in de Holocaust, Johanna in 1942 in Auschwitz en Izak in 1943 in Sobibor.

Johanna van Amerongen - van Kleef

Johanna trouwde op 12 september 1900 in Amsterdam met David Samuel van Amerongen. Samuel was koopman.
David Samuel van Amerongen is geboren in Naarden op 15 april 1873. Zijn ouders waren Samuel David van Amerongen (Amsterdam 1841- ?) en Rebekka Joel van Amerongen-Rozenberg (1838- ?).

David en Johanna van Amerongen-van Kleef, ca 1928.

David kwam uit een gezin van vijf jongens, hij was de oudste. Een broer van David, Herman (1876) kwam in 1942 om in Auschwitz, de andere vier, waaronder David zelf, waren al overleden voordat de oorlog uitbrak.

Zoals uit onderstaande advertentie uit 1914 blijkt, woonde de familie Van Amerongen-Van Kleef aan de Nieuwe Prinsengracht 110 en was David ‘Algemeen-Vertegenwoordiger voor Nederland en Koloniën voor Lustrol’.

Eerder, in 1911, was er in het bedrijf van David brand geweest, waarbij het souterrain dat hij als opslagruimte gebruikte, uitbrandde.

In het huwelijk van David en Johanna werden zeven kinderen geboren, na zes zonen kwam als laatste een dochter. Ze kwamen allen in Amsterdam ter wereld. De oudste was Samuel David, geboren op 12 oktober 1901. Na hem kwam Marcus David, geboortedatum 19 december 1902. De derde zoon was Izak David, geboren op 22 januari 1904. Nummer vier was Manus David, geboren op 24 maart 1905. Levie David kwam op 10 april 1906 ter wereld en Hendrick David op 21 oktober 1907. Dit kind leefde slechts 1 jaar, hij stierf op 2 november 1908. En als laatste kwam op 15 juli 1910 dochter Elisabeth ter wereld.

Het was een muzikaal gezin. Op deze foto spelen Izak, Samuel en Marcus respectievelijk piano, viool en cello. De jongste van het gezin, Elisabeth, was later bekend als zangeres onder de naam ´Miss Betty`.

Izak, Samuel en Marcus van Amerongen spelen respectievelijk piano, viool en cello.

Elisabeth, alias Miss Betty

Op 12 september 1925 vierden David en Johanna hun 25-jarig huwelijksjubileum.

David was betrokken bij de ‘Joods Democratische Kiespartij’, een lokale politieke partij, zoals uit onderstaand krantenbericht uit 1928 blijkt.

David Samuel van Amerongen overleed op 26 februari 1938 te Amsterdam op 64-jarige leeftijd.

Het valt aan te nemen dat Johanna, na de dood van haar echtgenoot, introk bij haar dochter Elisabeth. Elisabeth woonde aan de Zwetstraat 32 in Den Haag, samen met haar man Barend Alter en hun op 10 september 1937 in Sint-Joost-ten-Noode (België) geboren zoon Marcel. Barend was musicus.

Kleinzoon Marcel Alter

Kleinkinderen Johanna, dochter van Marcus, en Marcel, zoon van Elisabeth.
Foto: Project ‘In Memoriam’(Guus Luijters en Aline Pennewaard)

Johanna, haar dochter en schoonzoon Elisabeth en Barend Alter-van Amerongen en haar kleinkind Marcel Alter kwamen op 23 september 1942 aan in kamp Westerbork. Hun transport naar Auschwitz volgde al snel, op 25 september 1942. Johanna, Elisabeth en Marcel werden na aankomst, op 28 september 1942 omgebracht. Barends dood werd vastgesteld op 31 januari 1943.
Johanna van Amerongen-Van Kleef was 70 jaar. Elisabeth Alter-van Amerongen was 32 jaar. Marcel Alter was 5 jaar. Barend Alter was 38 jaar.

Elisabeth Alter-van Amerongen

De enige overlevenden uit deze familie waren Marcus David van Amerongen, zijn vrouw Catharina Wilhelmina van Amerongen-Moltini (Amsterdam 18 februari 1908) en hun kinderen David Marcus (19 februari 1930), Silvain Marcus (21 maart 1932) en Johanna Dorothea (28 oktober 1938).

Marcus van Amerongen, met cello, ± 1950

Catharina was katholiek, wat op grote bezwaren stuitte bij de vader van Marcus. Om het huwelijk toch door te kunnen laten gaan, nam Catharina het Joodse geloof aan, waardoor toen de oorlog uitbrak, het hele gezin als Joods geregistreerd was. Waarschijnlijk heeft een suggestie van broer Izak, werkzaam bij de Joodse Raad, een reddende oplossing bedacht:

Bron: Silvain van Amerongen

Marcus David van Amerongen overleefde zijn tewerkstelling in kamp ’t Zand. Op onderstaande foto is hij met zijn kinderen Silvain en Johanna tijdens het bevrijdingsfeest in Amsterdam-West, 5 mei 1945.

Bevrijdingsfeest Amsterdam-West, 5 mei 1945. Marcus met zijn kinderen Silvain en Johanna

Overige familieleden
De oudste zoon Samuel David van Amerongen was getrouwd met Sara Lopes Cardozo. Sara is geboren in Amsterdam op 15 oktober 1905. Ze was de dochter van Isaac Lopes Cardozo (1871-1934) en Klaartje Lopes-Cardozo-Auerhaan ( 1870- Auschwitz 10 september 1942). Samuel was agent en Sara’s beroep was grossier.
Samuel en Sara kwamen op 6 september 1942 aan in kamp Westerbork, ze gingen de volgende dag, op 7 september 1942 op transport naar Auschwitz.
Sara van Amerongen-Lopes Cardozo stierf aldaar op 24 september 1942, op 36-jarige leeftijd.
De overlijdensdatum van Samuel David van Amerongen is op 31 maart 1943 vastgesteld. Zijn sterfplaats was Seibersdorf. Hij was 41 jaar.

Izak David van Amerongen en zijn vrouw Helena van Amerongen-van Voolen hadden een Sperre vanwege de functie van Izak bij de Joodse Raad. Ondanks deze Sperre kwamen zij op 26 augustus 1943 aan in kamp Westerbork. Zij werden op 31 augustus getransporteerd naar Auschwitz. Helena van Amerongen-van Voolen kwam op 3 september 1943 om. Zij was 36 jaar. Izak van Amerongen kwam om ergens in Polen. Zijn overlijdensdatum is vastgesteld op 30 maart 1944. Hij werd 40 jaar.

Manus van Amerongen

Manus David van Amerongen was in oktober 1940 getrouwd met Anna Tertaas (Duisburg, 21 december 1909).
Levie David van Amerongen was eind 1936 of begin 1937 getrouwd met Betsy van der Ven (Amsterdam, 11 mei 1908).
Zowel Manus en Anna als Levie en Betsy kwamen op15 juli 1942 aan in kamp Westerbork. Op 16 juli 1942 volgde hun transport naar Auschwitz.
Beide broers stierven in Block 12, de ziekenbarak van Auschwitz, Manus op 27 juli 1942 en Levie op 13 augustus 1942. Manus was 37 jaar, Levie was 36 jaar.
Anna van Amerongen-Tertaas stierf op dezelfde dag als haar schoonzus Betsy van Amerongen-van der Ven, op 30 september 1942. Beide vrouwen waren 32 jaar.

Foto’s: privécollectie