De oorlog heeft de families Barendse en Ossendrijver zeer hard geraakt. Van de twaalf kinderen Barendse die bij het uitbreken van de oorlog in leven waren werden zes in de Duitse kampen vermoord. Van de drie kinderen Ossendrijver die in 1940 in leven waren werden er twee vermoord.

Foto links: monument voor de gedeporteerden uit Den Haag

Rosetta Ossendrijver-Barendse

Rosetta Barendse werd geboren in Den Haag op 7 april 1904 als oudste kind van Hartog Barendse (Rotterdam, 4 april 1882) en Adriana Spiero (Den Haag, 23 december 1882).

Geboorteakte. Gemeentearchief Den Haag

Rosetta kreeg in de twintig jaar na haar geboorte nog dertien broers en zusjes, van wie een groot aantal de oorlog niet zou overleven. (zie * 1)

Hartog Barendse was, zoals hij dat zelf noemde, handelaar in oudheden, en dat stond ook vermeld als zijn beroep in de huwelijksakte van Rosetta. Uit een hele rits advertenties die tussen 1907 en 1941 in diverse kranten te vinden waren, met name in het Rotterdams Nieuwsblad, weten we dat Hartog een handelaar was in de meest uiteenlopende artikelen, van oude kleren tot metalen, meubels en kunstgebitten. De adressen veranderden regelmatig; nadat het gezin vlak na de geboorte van Rosetta naar Rotterdam was verhuisd woonde het steeds groeiend aantal gezinsleden daar tot 1932 op verschillende adressen en verhuisde toen weer naar Den Haag, waar de familie ook een aantal keren van adres veranderde.

Hartog nam ook wel eens een dag in een hotel plaats om kunstgebitten op te kopen; in Arnhem, Hilversum, Den Bosch, Tilburg, Assen, Maastricht, Middelburg, Venlo: door heel Nederland reisde hij om oude kunsttanden en gebitten op de kop te tikken, waarvoor hij kennelijk een markt had gevonden.

Ook Rosetta’s broer Abraham, die een jaar jonger was dan zij, handelde in antiek. Hij was getuige bij haar huwelijk en zijn beroep luidt in de akte koopman in antiek te Schiebroek.

Toen Rosetta 15 jaar was ging ze werken als kantoorbediende in Rotterdam. In die tijd woonde ze daar bij haar tante Rosette Spiero (Den Haag, 2 december 1888), een zuster van haar moeder, die was getrouwd met Isaac Verveer (Den Haag, 11 augustus 1890). Tante Rosette en oom Isaac waren beiden kleermaker. Zij hadden twee kinderen, Emanuel (Rotterdam, 2 juli 1914) en Kaatje (Rotterdam, 10 mei 1919).

Op 23 november 1932 trouwde Rosetta in Den Haag met Samuel Siegmund Ossendrijver (Rotterdam, 22 juni 1902). Hij was de zoon van Elias Ossendrijver (Rotterdam, 4 februari 1880) en Jetje Koppens (Den Bosch, 25 oktober 1874). Samuel had drie jongere zussen (* 2). Samuel was winkelbediende, zo lezen we in de huwelijksakte.

Centraal blad voor Israëlieten in Nederland, 18 november 1932

Handtekeningen op de huwelijksakte: Samuel Siegmund, Rosetta, haar ouders, haar broer Abraham die getuige was,
en Samuel Koppens, een neef van de bruidegom. De ouders van de bruidegom waren niet aanwezig.

De ouders van Samuel waren op 7 augustus 1901 getrouwd in Rotterdam.

Elias Ossendrijver was handelsreiziger in rookartikelen, zoals tabakspijpen. In 1926 werd over zijn handel een faillissement uitgesproken, en in 1932 ging het weer mis met zijn werk – hij verkocht spullen voor verschillende zaken op provisie - en moest hij surseance van betaling aanvragen.

Rosetta en Samuel, die in Den Haag woonden aan de Van Limburg Stirumstraat 24, kwamen op 3 oktober 1942 aan in Westerbork, waarschijnlijk nadat ze waren opgeroepen zich te melden. In augustus 1942 waren de deportaties uit Den Haag begonnen en doordat de Haagse politie met de Duitsers collaboreerden, verliepen ze efficiënt. Aanvankelijk was het huis van bewaring in Scheveningen (beter bekend als het Oranjehotel) de verzamelplaats voor Haagse Joden die op transport werden gesteld. Later diende het Joodsch Tehuis aan de Paviljoensgracht 27a - toentertijd een joods cultureel centrum - als startpunt van de deportaties.

Op de Joodse Raadkaarten van Rosetta en Samuel staat als deportatiedatum 9 oktober 1942, maar een andere bron meldt dat deportatie plaatsvond op 30 oktober. Die laatste datum is waarschijnlijker. Rosetta en Samuel kwamen in ieder geval vanuit Westerbork in Auschwitz terecht. Rosetta is daar direct na haar aankomst op 2 november 1942, vermoord; zij werd 38 jaar. Waar Samuel dwangarbeid heeft moeten verrichten en hoe en waar hij de dood vond is niet na te gaan. Hij stierf uiterlijk op 31 maart 1944, ergens in Midden-Europa. Hij werd 41 jaar.

Rosetta’s vader Hartog Barendse was met zijn vrouw ondergedoken in de kliniek Oud- Rosenburg in Loosduinen, een psychiatrisch ziekenhuis, waar Rosetta’s zusje Henrica was opgenomen. In begin 1943 zijn de Duitsers een paar keer de kliniek binnengevallen om Joodse patiënten en onderduikers op te pakken. Na een van deze razzia’s kwam Hartog op 6 maart 1943 aan in Westerbork. Hij werd met het transport van 4 mei 1943 naar Sobibor gedeporteerd en daar op 7 mei 1943 vermoord. Hij werd 61 jaar. Adriana Barendse – Spiero had de kliniek op tijd verlaten en is ondergedoken. Zij heeft de oorlog overleefd. Ze overleed in 1961 in Wassenaar.

Henrica was al op 10 februari 1943 vanuit de kliniek naar Westerbork afgevoerd en zij werd met het transport van 16 februari 1943 naar Auschwitz gedeporteerd, waar ze bij aankomst op 19 februari 1943 meteen werd vergast. Zij werd 25 jaar.

De vader van Samuel, Elias Ossendrijver, die met zijn vrouw in de Anna van Buerenstraat 127 in Den Haag woonde, werd in 1942 gearresteerd en naar kamp Amersfoort gebracht. Op 16 juli 1942 hoorde hij bij een groep van 309 Joden die vanuit Kamp Amersfoort naar Westerbork werden gevoerd. Deze groep werd diezelfde dag toegevoegd aan het transport van Westerbork naar Auschwitz. Daar heeft Elias nog geleefd tot 28 augustus 1942. Hij werd 62 jaar. De moeder van Samuel was mogelijk na de arrestatie van haar man bij haar zoon en schoondochter gaan wonen, want zij kwam op dezelfde dag als zij aan in Westerbork, en werd net als Rosetta en Samuel met het transport van 9 oktober 1942 naar Auschwitz gedeporteerd. Bij aankomst op 12 oktober 1942 werd zij meteen vergast. Zij werd bijna 68 jaar.

Rozette en Isaac Verveer, de oom en tante bij wie Rosetta Barendse in huis was geweest voor haar huwelijk, werden eind oktober 1942 opgepakt en kwamen aan in Westerbork op 29 oktober 1942. Met het transport van 30 oktober werden zij naar Auschwitz getransporteerd, waar ze direct bij aan komst op 2 november 1942 werden vergast. Dat is dezelfde datum waarop Rosetta werd vermoord, maar of dat toeval is, is niet te achterhalen. Isaac Verveer werd 52 jaar, Rozette Verveer – Spiero werd 54 jaar. Hun twee kinderen overleefden de oorlog door onder te duiken.

Monument ter nagedachtenis aan de vermoorde Joden uit Den Haag, meer dan 12000 in getal.

 

 

*1: Broers en zusters van Rosetta Barendse:
• Abraham Barendse (Rotterdam 16/12/1905 – Güsen 23/4/1945) X Adriana van Olm (Rotterdam 6/8/1908 -?) oorlog overleefd.
 Jeanne (Rotterdam 21/10/1928 - ?) oorlog overleefd
 Hartog (Rotterdam 4/1/1931 - ?) oorlog overleefd
• Jacob Izaak ( Rotterdam 13/4/1907 - ?) X Jacoba Gijsberta van Mourik (1906 - ?)
• Jacques (Rotterdam 1908 – 28/10/1987) antiquair
• Catharina (Rotterdam 15/8/1909 - ?) X Maurice Bernard Coelho (Brussel 1904 – 1944) en Henri Cornelius Antonius Knaap (Den Haag 6/3/1905 -?) Zij was verpleegster in Westerbork en is daar bevrijd
• Betsy (Rotterdam 25/11/1911 - ?) X Johannes Hubert Versteeg (Dordrecht 1901 -?)
• Hendrika (Rotterdam 15/3/1914 – Auschwitz 21/1/1945) X Hubertus Pouw. Hendrika beviel van een zoon in Westerbork op 4/4/1944. Het kind en de vader hebben de oorlog overleefd.
• Theresia (Rotterdam 20/6/1916 – Arnhem 1984) X Jacob Dompeling (Den Haag 1916 - ?)
• Anna (Rotterdam 8/2/1918 – 19/2/1918) tweelingzusje van:
• Henrica Barendse (Rotterdam 8/2/1918 – Auschwitz 19/2/1943)
• Isidor (Rotterdam 26/5/1920 – 29/5/1920) tweelingbroertje van:
• Eduard (Rotterdam 26/5/1920 – Ebensee 31/3/1945) X Annie Groen (Den Haag 11/5/1921 – Auschwitz 11/2/1944)
 Hartog (Den Haag 29/7/1942 – Auschwitz 11/2/1944)
• Dina (Rotterdam 24/8/1922 - ?) X ..de Man (?)
• Jansje Barendse (Rotterdam 17/6/1925 – Auschwitz 11/2/1944)

*2: Zusters van Samuel Siegmund Ossendrijver:
• Sara Selma (Rotterdam 19/11/1905 - ?) X Gerrit van den Berg (Rotterdam 11/12/1907 -?)
• Estella (Rotterdam 8/10/1909 – Auschwitz 5/8/1942) X David Cohen (Rotterdam 27/1/1910 – Auschwitz 30/9/1942)
 Bob (Rotterdam 27/8/1933- Auschwitz 5/8/1942)
 Hetty (Rotterdam 23/5/1936 – Auschwitz 5/8/1942)
• Anna (Rotterdam 14/7/1913 – 21/7/1913)