Gerrit Preso

Gerrit Preso is geboren in Amsterdam op 13 oktober 1884. Hij was de zoon van Daniël Preso (1842-1910) en Sara Preso-Veerman (1853-1921). Het was het tweede huwelijk van Gerrits vader, zijn eerste vrouw, Duifje Preso- Peper leefde van 1850 tot 1881.
In het eerste huwelijk waren acht kinderen geboren, waarvan vier jong overleden. Gerrit, halfzuster Neeltje Sluis-Preso en haar man Samuel Sluis werden in Sobibor vermoord. Van de drie halfbroers is niet bekend of zij de oorlog overleefden.

Gerrit Preso

Voornaam
Gerrit
Achternaam
Preso
Geboortedatum
12 oktober 1884
Geboorteplaats
Amsterdam
Sterfdatum
11 juni 1943
Sterfplaats
Sobibor

Op 21 maart 1902, verloofde de 24-jarige Gerrit Preso zich met Rosette Polak. De foute naam Prezo ‘in ons vorige nommer’ werd in de krant gerectificeerd.

Op 17 augustus 1911 trouwden Gerrit en Rosette in Amsterdam.

Rosette Polak is op 6 januari 1892 in Amsterdam geboren als de jongste dochter van Benjamin Heiman Polak (Hoorn 24 december 1869 – Amsterdam 27 april 1909) en Fijtje Polak-van Volen (Amsterdam 7 juli 1851 - Amsterdam 2 juli 1940).

Gerrit Preso was diamantzager en later banketbakker. De banketbakkerij was gevestigd in de Oude Hoogstraat 20 en had de naam ‘Patisserie Parisienne’. Later werd de naam: ‘Electr. Banketbakkerij Lunchroom’.

1915

1920

In 1939 ging de banketbakkerij failliet. Gerrit werd daarna vertegenwoordiger.

Faillissement, uitgesproken op 1 mei 1939

Rosette en Gerrit kregen twee kinderen. De oudste zoon was Daniël (Daan), geboren in Amsterdam op 1 april 1913. De jongste zoon was Bernard, geboren in Amsterdam op 7 september 1920.

Gerrit Preso was diamantzager en later banketbakker. De banketbakkerij was gevestigd in de Oude Hoogstraat 20 en had de naam ‘Patisserie Parisienne’.

In 1914 verscheen onderstaande advertentie in de krant, Daniël was nog een baby, zijn oudtante Margaretha Brogholter-van Volen (Amsterdam 1859 – Amsterdam 1918) was een zus van zijn grootmoeder Fijtje.

1921. Deze advertentie is medeondertekend door Rosettes broer David en zijn vrouw Ida. Hun dochtertje Julia Polak was twee weken ouder dan Rosette en Gerrits zoon Bernard Preso.

Fijtje Polak-van Volen woonde in bij het gezin van haar dochter Rosette aan de Uiterwaardenstraat 115 III in Amsterdam. Fijtje stierf in Amsterdam in het eerste oorlogsjaar, ze werd 89 jaar.

Zoon Daniël vertrok, zoals zijn Amsterdamse gezinskaart vermeldt, in september 1931, op 18-jarige leeftijd naar Brussel. In augustus 1932 kwam hij terug uit België. Hij was aanvankelijk banketbakker bij zijn vader, en vanaf september 1939 kantoorbediende en vertegenwoordiger bij Polak & Schwarz in Zaandam, destijds. Dat was een door Levi Polak en Joseph Schwarz in Zutphen opgericht geur- en smaakstoffenbedrijf, dat zich tot een van de belangrijkste producenten op dat gebied in de wereld ontwikkeld had.

Daniël Preso (foto: Joods Monument Zaanstreek)

De jongste zoon van Rosette en Gerrit, Bernard Preso (Amsterdam 7 september 1920) was assistent inkoper.

Zoon Daniël trouwde op 28 januari 1942 met regenkledingplakker Bronislawa ‘Nuscha’ Nagler, geboren op 22 februari 1914 in Stanislau, Galicië (Oostenrijk-Hongarije, nu Ivano Frankiwsk, Oekraïne). Het paar ging inwonen bij Rosette en Gerrit aan de Uiterwaardenstraat 115 III in Amsterdam.

De oorlog.
Op de kaart van de Joodse Raad van zoon Daniël staat dat hij als kok werkzaam was bij het CIZ aan de Jacob Obrechtstraat 92. Op de kaart van zijn vrouw Bronislawa is vermeld dat ze een Sperre had vanwege haar werk voor de Wehrmacht. Ook had zij een doopbewijs, ze was half-joods staat er genoteerd.

Zoon en schoondochter Daniël en Bronislawa waren de eersten van de familie aan de Uiterwaardenstraat 115 III die naar kamp Vught moesten, dat was op 24 februari 1943. Er is een melding op Daniëls Joodse Raadkaart dat hij op 21 mei 1943 tewerkgesteld was in Moerdijk. Op 2 mei 1943 kwamen Rosette Preso-Polak en haar jongste zoon Bernard aan in kamp Vught, haar man Gerrit als laatste op 26 mei 1943.

Gerrit en Rosette Preso-Polak kwamen vanuit Vught op 6 juni 1943 aan in kamp Westerbork. Ze werden op 8 juni 1943 doorgestuurd naar Sobibor, waar ze op 11 juni 1943 omgebracht werden. Rosette Preso-Polak was 51 jaar. Gerrit Preso was 58 jaar.

Daniël en Bronislawa Preso-Nagler kwamen aan in Westerbork op 2 juli 1943
Het echtpaar werd op 6 juli 1943 op transport gesteld naar Sobibor. Ze werden daar op 9 juli 1943 vermoord. Daniël Preso was 30 jaar. Bronislawa Preso-Nagler was 23 jaar.

Bernard Preso kwam pas op 18 oktober aan in kamp Westerbork, om de volgende dag met hetzelfde transport naar Auschwitz vervoerd te worden. Hij is tewerkgesteld. Zijn datum van overlijden is vastgesteld op 31 maart 1944 in Polen. Bernard Preso was toen 23 jaar.

Herinneringscentrum Kamp Westerbork
  • Herinneringscentrum Kamp Westerbork
  • Oosthalen 8, 9414TG Hooghalen
  • Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.