Bernard Preso

Bernard Preso is de jongste zoon van Gerrit Preso (Amsterdam 1884) en Rosette Preso-Polak (Amsterdam 1892). Hij is geboren in Amsterdam op 7 september 1920. Zijn oudere broer Daniël was op 1 april 1913 geboren, ook in Amsterdam. Zijn ouders waren op 17 augustus 1911 in Amsterdam getrouwd. Vader Gerrit was ten tijde van zijn huwelijk diamantzager en later werd hij banketbakker. Nadat ze voor de tweede keer weduwe was geworden, woonde Bernards grootmoeder, Fijtje Polak-van Volen, in bij het gezin, aan de Uiterwaardenstraat 115 III in Amsterdam. Ze stierf in Amsterdam in het eerste oorlogsjaar, ze werd 89 jaar.

Bernard Preso

Voornaam
Bernard
Achternaam
Preso
Geboortedatum
06 september 1920
Geboorteplaats
Amsterdam
Sterfdatum
31 maart 1944
Sterfplaats
Polen

De banketbakkerij van Bernards vader was gevestigd in de Oude Hoogstraat 20 en had de naam ‘Patisserie Parisienne’. Later werd de naam: ‘Electr. Banketbakkerij Lunchroom’. Broer Daniel werd ook banketbakker en werkte bij hun vader in de zaak.

1915


1920

In 1939 ging de banketbakkerij failliet. Vader Gerrit werd daarna vertegenwoordiger. Broer Daniel werd kantoorbediende en vertegenwoordiger bij Polak & Schwarz in Zaandam.

1921. Deze advertentie is medeondertekend door nichtje Julia Polak, dochter van Bernards oom David en tante Ida. Julia Polak was twee weken ouder dan Bernard Preso.

De grootmoeder van Bernard, Fijtje Polak-van Volen woonde in bij het gezin van haar dochter Rosette aan de Uiterwaardenstraat 115 III in Amsterdam. Fijtje stierf in Amsterdam in het eerste oorlogsjaar, ze werd 89 jaar

Van Bernard is bekend dat hij assistent inkoper was. In het militieregister in 1938 wordt als beroep aangegeven ‘magazijnbediende (manufacturen)’ en als opleiding 3e klas van 4 -jarige mulo. Bernard werd afgekeurd wegens zijn slechte ogen.

Broer Daniël trouwde op 28 januari 1942 met regenkledingplakker Bronislawa ‘Nuscha’ Nagler, geboren op 22 februari 1914 in Stanislau, Galicië (Oostenrijk-Hongarije, nu Ivano Frankiwsk, Oekraïne). Het paar ging inwonen in het gezin van Rosette en Gerrit aan de Uiterwaardenstraat 115 III in Amsterdam, waar ook zijn bejaarde grootmoeder Fijtje van Volen-Polak woonde.

Bernard Preso kwam pas op 18 oktober aan in kamp Westerbork, om de volgende dag met hetzelfde transport naar Auschwitz vervoerd te worden.

De oorlog.
Daniël en Bronislawa waren de eersten van de familie aan de Uiterwaardenstraat 115 III die naar kamp Vught moesten, dat was op 24 februari 1943. Er is een melding op Daniëls Joodse Raadkaart dat hij op 21 mei 1943 tewerkgesteld was in Moerdijk.
Op 2 mei 1943 kwamen Rosette Preso-Polak en jongste zoon Bernard aan in kamp Vught, Gerrit Preso was de laatste die in Vught arriveerde, op 26 mei 1943.

Bernards ouders Gerrit en Rosette Preso-Polak kwamen vanuit Vught op 6 juni 1943 aan in kamp Westerbork. Ze werden op 8 juni 1943 doorgestuurd naar Sobibor, waar ze op 11 juni 1943 omgebracht werden. Rosette Preso-Polak was 51 jaar. Gerrit Preso was 58 jaar.

Daniël en Bronislawa Preso-Nagler kwamen aan in Westerbork op 2 juli 1943
Het echtpaar werd op 6 juli 1943 op transport gesteld naar Sobibor. Ze werden daar op 9 juli 1943 vermoord. Daniël Preso was 30 jaar. Bronislawa Preso-Nagler was 23 jaar.

Bernard Preso kwam pas op 18 oktober aan in kamp Westerbork, om de volgende dag met hetzelfde transport naar Auschwitz vervoerd te worden. In Westerbork werd hij geregistreerd, volgens overlevende van dit transport Salomon van der Hoeden duurde de stop in Westerbork zo’n tweeëneenhalf uur.
Gabriel Italie schrijft hierover in zijn oorlogsdagboek:

‘Het is de eerste 'transportdag' die ik hier meemaak. Het is ontzettend. Gisteren, in de loop van de dag, kwam volgens gebruik de trein binnen, bestaande uit 25 à 30 wagens, die afkomstig zijn uit verschillende landen. (...) In de loop van de nacht arriveert een transport uit Vught, dat meegaat en in de barakken worden de namen der deportandi afgeroepen. Dat moet een schokkend geval zijn. Men mag geen afscheid aan de trein nemen, maar moet tot 's morgens (plusminus) elf uur, wanneer het vertrek plaatsvindt, in of bij z'n barak blijven, tenzij men dienst heeft (...) Griezelig zijn de stoomfluitsignalen in de nacht, die de aankomst van het transport uit Vught en het bekendmaken der lijsten in de barakken aankondigen. Maar als de trein eenmaal weg is, wordt het leven weer gauw 'normaal'. Ieder heeft zijn eigen leed of zijn eigen hoop.’

Salomon van der Hoeden meldde verder over dit transport dat de trein op 22 oktober in Auschwitz arriveerde en dat er gelijk bij de trein een selectie plaatsvond. Ongeveer 600 mensen werden geselecteerd en kwamen in een quarantainegebouw. Na de keuring werden er 400 mannen goedgekeurd voor vertrek naar Warschau, waaronder ongeveer 200 uit het transport uit Westerbork van 19 oktober 1943.

Niet bekend in is of Bernard hierbij was. Zijn datum van overlijden is vastgesteld op 31 maart 1944 in Polen. Bernard Preso was toen 23 jaar.

Herinneringscentrum Kamp Westerbork
  • Herinneringscentrum Kamp Westerbork
  • Oosthalen 8, 9414TG Hooghalen
  • Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.