Benjamin Feitsma

Benjamin Feitsma is geboren op 27 december 1893 in Leeuwarden. Benjamin was de zoon van Philippus Feitsma (1864-1933) en Jette Feitsma-Cohen (1867-1905). Voor hem was nog een jongetje geboren, dat slechts twee jaar geworden is.
Benjamin, ook wel Beitse genoemd, was twaalf toen zijn moeder overleed. Zijn vader Philippus hertrouwde in 1906 met Judikje Cohen en met haar kreeg hij in 1907 nog een dochter: Martha. Benjamins stiefmoeder Judikje was de oudste zus van zijn latere vrouw Rachel, ze scheelden twaalf jaar. Judikje werd dus naast Rachels zus ook haar stief-schoonmoeder.

Benjamin Feitsma

Voornaam
Benjamin
Achternaam
Feitsma
Geboortedatum
27 december 1893
Geboorteplaats
Leeuwarden
Sterfdatum
24 september 1943
Sterfplaats
Auschwitz

Op 13 augustus 1919 trouwde Benjamin met Rachel Cohen. Rachel Cohen werd geboren in Amsterdam op 20 september 1894. Ze is de dochter van David Hartogh Cohen (1854-?) en Sara Cohen-Keizer (1855-1934). Rachel is het 9e kind van de 11. Een broertje overleed jong, van de rest van haar broers en zussen zou slechts 1 persoon de oorlog overleven. Het gezin woonde aanvankelijk in Leeuwarden, maar de drie jongste kinderen, waaronder Rachel, werden in Amsterdam geboren.

Benjamin en Rachel kregen twee kinderen. Dochter Jette werd geboren op 11 september 1920 en zoon Philip op 7 maart 1924. Beide kinderen werden naar de overleden ouders van Benjamin genoemd.

Aankondiging van de Bar Mitswo van Philip

Benjamin en Rachel woonden op Nieuwestad 100 in Leeuwarden. Daar begonnen ze rond 1930 een textielzaak, die ze ‘Feitsma’s Ongeregelde Winkel’ noemden. Ze maakten reclame met leuzen als ‘Wij zijn niet te evenaren, voor zulke prijzen kocht u nooit, daar kan niemand tegen aan’ en ‘Voor schorten groot en klein moet u bij Feitsma zijn’.

Advertentie uit 1934

1932. Gevraagd: een flinke winkeljuffrouw

Benjamin was een zeer bekende man in de stad, betrokken bij velerlei activiteiten. Hij zat in winkeliersverenigingen, hij was archivaris van de Joodse amateurclub ´Vriendenkring´ en was bestuurslid van de Joodse voetbalclub ´Achtdoeth´. Als echte Frisiaan schreef hij in 1933 een jubileumrevue voor deze voetbalvereniging.

Rachel, 3e van links, met bril, staat achter haar man Benjamin, 2e van links. Foto: privécollectie

Benjamin (Beike) Feitsma: staande, meest rechts

Ook zat Benjamin in 1936 in de gemeenteraad.

 In september 1938 vermeldt een krantenbericht de opheffing van Feitsma´s ´Ongeregelde winkel´. Wat er daarna met deze winkel gebeurde, is onduidelijk.

In april 1940 verhuisde het gezin naar Nieuwestad 32, ze trokken in bij Benjamins neven Abraham en Izaak Feitsma, die daar een schoenenzaak hadden.
De kinderen Jette en Philip woonden nog thuis. Jette was toen 20. Ze had de opleiding tot ‘Hulp der Huisvrouw’ gedaan en was huishoudster. Philip, 16 jaar, was meubelmaker.

Bericht uit 1935

'Ik maak het best hoor, de ouwelui en m'n zus ook.'

Uit de brief van Philip Feitsma uit kamp Westerbork. Zomer 1943

Foto: Joods Monument

Philip Feitsma kwam als eerste van het gezin aan in kamp Westerbork. Dat was op 29 juli 1942. Hij verbleef in de barakken 22 en 57. Philip werd timmerman in kamp Westerbork en stond op de ‘Stammliste’ wat betekende dat hij vanwege deze functie langere tijd was vrijgesteld van transport. Philip zou tot 4 september 1944 in kamp Westerbork blijven. In die laatste maanden is hij nog gezien in Leeuwarden, waar hij, uiteraard onder bewaking, moest helpen bij een vrachtwagen die goederen vervoerde.

Tussen 9 en 11 maart 1943 werd het gezin Feitsma-Cohen herenigd, toen moesten ook Benjamin, Rachel en Jette naar kamp Westerbork. Jette en Rachel kwamen samen in barak 68 terecht.
Jette werd als eerste van het gezin op transport gesteld, dat was op 13 juli 1943. Ze moest naar Sobibor, waar ze op 16 juli 1943 werd vermoord. Ze was toen 22 jaar oud.

Op 21 september 1943 volgden Rachel en Benjamin, zij moesten naar Auschwitz, waar ze beiden op 24 september werden omgebracht. Ze waren beiden 49 jaar.

Philip bleef achter. ’t Kleine Krantsje, het periodiek van het Historisch Centrum Leeuwarden publiceerde twee brieven van hem. In de eerste, geschreven in de zomer van 1943, waren zijn ouders en zus nog aanwezig, in de tweede, geschreven eind november 1943, niet meer.

Zomer 1943

Op 4 september 1944 vertrekt Philip naar Theresienstadt en op 29 september moet hij door naar Auschwitz. Van daar ging hij naar Buchenwald, zoals blijkt uit het archief. Wat er daarna met Philip is gebeurd, is niet bekend. Zijn datum van overlijden is 28 februari 1945, Midden-Europa, toen was hij 20 jaar oud.

Herinneringscentrum Kamp Westerbork
  • Herinneringscentrum Kamp Westerbork
  • Oosthalen 8, 9414TG Hooghalen
  • Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.