In 2019 bezocht Catherina van Willigenburg het voormalig kamp Auschwitz-Birkenau, om de vele familieleden die daar vermoord werden tijdens de oorlog te herdenken. Ze besloot daarna om de verhalen over deze familieleden vast te leggen voor de volgende generaties. Dit is haar verhaal over haar overgrootmoeder Henrica Bobbe-de Vries

Henrica Bobbe-de Vries

Henrica de Vries is op 28 augustus 1867 geboren in Den Haag, ze is een dochter van Itzak Jacob de Vries en Rachel de la Fuente. In 1889 trouwde zij met Simon Bobbe en zij kregen 5 zonen. Zij is de moeder van mijn opa Jacob Bobbe en de oma van mijn moeder Johanna Valentina (roepnaam Annie) Bobbe. Er werd verteld dat zij een hele lieve vrouw was die helderziende was. Zij vertelde haar man ’s morgens al wie er die dag op bezoek zouden komen en dat klopte altijd.

Haar man is in 1942 overleden en heeft de verdere verschrikkingen van de oorlog niet mee hoeven maken. Zijzelf werd opgeroepen om zich in februari 1943 te melden bij het Joodsch Tehuis op de Paviljoensgracht in Den Haag. Hieronder wordt beschreven hoe deze gruwelijkheden georganiseerd werden:
Medewerkers van de Joodse Raad in Den Haag vulden voor de Duitse bezetter kaartenbakken met kaartjes waarop zij nauwkeurig de namen en adressen van de Joden in Den Haag hadden geschreven. Aan de hand van de gegevens uit dit systeem gaven de Duitsers naamlijsten aan de Haagse politie, die de Joden sommeerden zich te melden bij het ‘Joods Tehuis’ aan de Paviljoensgracht. Zij die zich niet vrijwillig meldden werden thuis (vaak hardhandig en midden in de nacht) opgehaald en naar dat adres toe gebracht. De mensen verbleven daar enkele uren, maar soms ook dagen. Met tram 13 van de HTM (Haagse Tramweg Maatschappij) werden zij daarna ’s nachts naar Station Staatsspoor (thans Centraal Station) gebracht. Daarvandaan werden de meeste Joden via het doorgangskamp Westerbork naar concentratiekampen of vernietigingskampen in Duitsland en Polen gedeporteerd. (bron: www.parnassiagroep.nl/wie-we-zijn/herdenkingsmonument/deportaties)

In de familie werd altijd gedacht dat mijn overgrootmoeder zonder familie de reis van Den Haag naar Westerbork maakte. Nader onderzoek voor dit familieverslag leerde mij dat een nichtje van haar man Simon, Sientje Bachrach, haar man en kinderen op dezelfde datum opgepakt waren en deze reis ook moesten maken. Hopelijk hebben zij elkaar ontmoet en konden zij samen reizen? Dan was het iets minder eenzaam voor mijn overgrootmoeder.

Stukje stamboom waarin de relatie tussen Henrica en haar nichtje/pleegdochter Greta Selina duidelijk wordt.

Via het station werden zij op de (goederen)trein naar Westerbork gezet. Op 23 februari werd zij daar vandaan met een goederentrein naar Auschwitz gedeporteerd waar zij op 26 februari aankwam. Waarschijnlijk onderging zij dit nu zonder dat er familie of andere bekenden bij haar waren. Een oude vrouw, helemaal alleen. Onbekend is of zij gedurende deze gruwelijke reis, die drie dagen duurde in de winterkou, is overleden, of direct na aankomst door vergassing is vermoord. In het hoofdstuk van Abraham en Chancie Bachrach ga ik dieper op de gruwelijke methodes van de nazi’s in Westerbork en Auschwitz in.

Henrica met haar man Simon, zoon Alex en pleegdochter Greta Selina op een terras in een Franstalig land,
ik vermoed ergens begin jaren 20 van de vorige eeuw.

Op het cartotheekkaartje van mijn overgrootmoeder stond weinig informatie. Haar adres, de Vliegerstraat 61, datum van aankomst in Westerbork, 19 februari 1943, de barak waar zij een paar nachten verbleef, barak 70, de datum van het transport naar Auschwitz, 23 februari 1943, en het toenmalige adres van haar jongste zoon, die net als mijn opa gemengd gehuwd was en ook de oorlog overleefd heeft.

 

Het volledige onderzoek is op de website van Joods Erfgoed Den Haag te lezen:
https://www.joodserfgoeddenhaag.nl/wp-content/uploads/2023/02/Een-oorlogsgeschiedenis-3.pdf