Elisabeth van Volen is in Amsterdam op 26 november 1891 geboren als oudste kind van Raphael van Volen (1856 -1939) en Rosetta Schnitzler (1862 - ?). Haar ouders waren op 30 oktober 1889 in Rotterdam getrouwd. Na Elisabeth werden nog twee zonen geboren: David (1894 - ?), genoemd naar zijn grootvader David Samuel van Vo(o)len en Leon van Volen (1896-1980). Zowel grootvader David Samuel als vader Raphael als zoon Leon waren kapper. Zoon David werd later kantoorbediende. Beide broers overleefden de Shoa.

Elisabeth van Volen

De datum van overlijden van Elisabeths moeder is onbekend, ze was in ieder geval al overleden in 1919, het jaar waarin de broers David en Leon allebei trouwden. Raphael van Volen hertrouwde in 1920 met Klaartje Snijder, die echter al in 1924 overleed.

Elisabeth was 22 jaar en ongehuwd toen zij op 9 december 1913 een dochter kreeg. Het meisje kreeg de naam Annetta. Ze werd geboren in het Wilhelmina Gasthuis in Amsterdam.

Ten tijde van Annetta’s geboorte stonden zowel moeder als dochter ingeschreven als ‘verpleegden’ bij Huize Annette aan de Alberdingk Thijmstraat 36-40 in Amsterdam.
Huize Annette was opgericht met idealistische motieven en had mede als doel het taboe rond ongehuwd moederschap te doorbreken. In het tehuis was geen onderscheid gemaakt tussen kerkelijke gezindten, vrij bijzonder in de tijd van verzuiling. Het contact tussen moeder en kind vond men heel belangrijk, dus de baby werd niet meteen na de geboorte weggehaald.
De moeders moesten aan een aantal voorwaarden voldoen: zij moesten het kind erkennen, geregeld bezoeken, kostgeld betalen en na zes weken voor de babykleertjes zorgen.

Meer informatie over Huize Annette is te vinden op onderstaande website: https://www.joodsamsterdam.nl/huize-annette/

Elisabeth bleef tot 24 december als verpleegde in het tehuis. Daarna ging ze terug naar haar ouderlijk huis aan de Oude Hoogstraat 5 te Amsterdam. Op 25 december 1913 erkende ze, volgens het beleid van Huize Annette, haar dochter.

Kinderen in Huize Annette. (Bron: fotocollectie Nationaal Archief)

Het kind bleef in het tehuis tot 4 januari 1915. Toen werd ze geadopteerd door het kinderloze echtpaar Levie Presser (1876) en Anna Presser-Kesnar (1873).
In 1920 deed Levie Presser aan H.M. de Koningin voor zijn pupil het verzoek tot het voegen van de naam ‘Presser’ aan ‘Van Volen’. Het verzoek werd toegewezen, op Annetta’s geboorteakte staat de aantekening dat Annetta bij Koninklijk Besluit van 23 oktober 1920 (nummer 45), toestemming kreeg om achter haar naam Presser te mogen zetten.

Elisabeth van Volen bleef ongehuwd. Van haar leven zijn enkel wat gegevens over verhuizingen teruggevonden in diverse gemeentearchieven.
16 – 12- 1933: Lekstraat 15, Den Haag, komend uit Zeist
15 – 5 – 1935: Boomgaardstraat 123 hs, Rotterdam
14 – 12 – 1935: Heerenstraat 14a, Rotterdam
30 - 7 – 1938: Hemonystraat 51 III, Amsterdam
Ook is er de vermelding dat ze huishoudster was.

Elisabeth van Volen verbleef volgens aantekening in kamp Westerbork in barak 70. Maar daar is ze in ieder geval niet lang geweest, want de datum van aankomst in het kamp, 18 mei 1943, is ook haar transportdatum. Als haar laatste adres wordt zowel Utrechtschedwarsstraat 59 als Swammerdamstraat 3 II genoemd.
Ze werd op transport gesteld naar Sobibor. Daar is ze op 21 mei 1943 om het leven gebracht. Elisabeth van Volen was 51 jaar oud.

Ook de adoptie-ouders van Annetta zaten op het transport van 18 mei 1943 naar Sobibor. Ze waren op 11 mei 1943 aangekomen in kamp Westerbork. Levie en Anna Presser-Kesnar ondergingen hetzelfde lot als Elisabeth, ook zij werden op 21 mei 1943 vermoord. Levie Presser was 66 jaar, Anna Presser-Kesnar was 69 jaar oud.

Dochter Annetta was in 1939 getrouwd met bakker en weduwnaar Samson van Gelderen. Samson had een zoontje uit zijn eerste huwelijk: Salomon, geboren op 5 september 1933. Samen kregen ze op 15 november 1940 nog een dochter, Marianne, maar dit kind overleed al na een week.
Annetta en haar gezin waren op 18 juli 1942 aangekomen in kamp Westerbork en op 21 juli 1942 op transport gesteld naar Auschwitz. Daar zijn Annetta en Salomon op 23 juli 1942 vermoord. Annetta van Gelderen-van Volen Presser was 28 en Salomon van Gelderen was 8 jaar oud. Samson van Gelderens overlijdensdatum is vastgesteld op 18 augustus 1942 in Auschwitz. Hij was 37 jaar.