Ürsel Leyser

In de collectie van het Herinneringscentrum Kamp Westerbork bevinden zich een grote kastkoffer en twee snoeimessen van het gezin Leyser. Lothar en Gitta Leyser leerden elkaar kennen in het Joodse werkdorp Nieuwesluis en woonden later korte tijd in een tuinhuisje in Huizen. In 1943 ging het jonge stel met hun dochters Ürsel en Gabi via kamp Westerbork op transport naar Sobibor

Ürsel Leyser

Voornaam
Judith Ursula Lea
Achternaam
Leyser
Geboortedatum
23 januari 1942
Geboorteplaats
Naarden
Sterfdatum
09 juli 1943
Sterfplaats
Sobibor

Judith Ursula Lea Leyser werd geboren op 23 januari 1942 in Naarden. Waarschijnlijk in het ziekenhuis aldaar. In die periode woonden haar ouders en haar zus in de tuin van de heer W.H. de Wette aan de Patrijslaan te Huizen. In de achtertuin stond toen een tuinhuisje, “de Kwartel”, waar Lothar Leyser en Gitta Rechnitz, de ouders van Ürsel, ongeveer een jaar verbleven. Meneer De Wette was leraar biologie aan de Gooische HBS te Bussum. Samen met zijn vrouw en andere buurtbewoners rond de Sijsjesberg in Huizen zette hij zich in voor mensen die door de oorlog in de knel kwamen. Er was moed nodig om het voor Joden op te nemen. Lothar, de vader van Ürsel, werkte als tuinman in Huizen. Zijn snoeimes waar hij zijn naam ingekerfd had is te zien op de foto. Ook van vader Lothar, moeder Gitta en zus Gabi zijn foto's, maar van Ürsel is geen foto bekend.

   

Presser

Van Sobibor wordt door Presser in zijn boek De Ondergang verteld, dat het doodskamp er uitzag als een vakantieoord en dat de soldaten de kleine kinderen even op schoot namen en snoepgoed gaven. Ook aan deze kleinkinderen van een snoepgoedwinkelier? “Requiescant”, hoor ik Presser herhaaldelijk brommen – met ingehouden woede, want het “in pace” laat hij telkens weg. Mogen ze rusten, in hun “graf in de lucht” (P. Celan).

De zus van Ürsel, Gabriele Rebekka, werd op 27 oktober 1940 geboren in Amsterdam. Dichtbij grootmoeder Gertrud Schwarz in de Dintelstraat. Op de foto zit zij op schoot bij meneer De Wette achter het huis aan de Patrijslaan.

Hun ouders, Lothar en Gitta, hadden elkaar leren kennen in het Joods werkdorp Nieuwesluis waar zij werden voorbereid op emigratie naar Palestina. Dit werkdorp werd in augustus 1941 definitief gesloten. Lothar en Gitta kwamen vervolgens in Huizen terecht. Maar ook daar moesten ze eind 1942 weer weg. Een gedwongen verhuizing naar Amsterdam, waar ze terecht kwamen in het vertrouwde huurhuis van Gertrud, de moeder van Lothar, in de Dintelstraat 34hs. De Mädlerkoffer die van de moeder van Lothar is geweest bleef achter in Huizen en heeft sinds 2007 een plek in het Herinneringscentrum Kamp Westerbork.

Op een zonnige zondag, die van 20 juni 1943, werden Gabi en Ursel met hun ouders bij een van de grote elkaar opvolgende razzia’s in Amsterdam opgepakt en via het Merwedeplein en het Muiderpoortstation op de trein gezet naar Westerbork. Enkele weken later, op 6 juli 1943, werden ze op transport gesteld naar Sobibor, waar ze op 9 juli direct na aankomst alle vier, ook deze kleintjes van 2 en 1 jaar, werden vermoord.

Herinneringscentrum Kamp Westerbork
  • Herinneringscentrum Kamp Westerbork
  • Oosthalen 8, 9414TG Hooghalen
  • Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.