Rachel Zilverberg is geboren op 17 april 1917. Ze was het derde kind van Heiman Zilverberg (Nieuw-Amsterdam 1885- Opsterland 1929) en Hinderika Zilverberg-Mozes (Groningen 1890- Sobibor 1943). Rachels ouders trouwden in 1910 en verhuisden in 1913 naar Garijp, waar op de laatste dag van 1913 hun oudste kind Geertje werd geboren. Het gezin was in Garijp ingeschreven op nr. 11 en 12 en bij Heimans beroep stond koopman genoteerd. In juni 1914 vertrok het gezin terug naar Drenthe, naar Emmen en daar kwam op 27 december 1915 hun tweede kind en enige zoon Jacob ter wereld. Ze kwamen in november 1916 weer terug in Garijp, nu op nummer 13. Bij Heimans beroep staat nu ook paardenslager vermeld. Nog drie dochters kwamen er: Rachel op 17 april 1917, Anna op 5 maart 1921 en de jongste Saartje op 19 november 1926.
In 1927 verhuisde het gezin naar Drachten, naar de Zwartsenbergdwarsstraat S 58. Later woonde het gezin aan Beter Wonen 19, ook in Drachten.
Heiman overleed op 22 november 1929 op 44-jarige leeftijd, na een periode van ziekte. Rachel was toen 12 jaar.

Foto: 1932. Rachel is het meisje met haar jongste zusje Saartje op schoot. Links van haar staat haar zusje Anna, het meisje met de pop in haar armen.

Rachel Andriesse-Zilverberg

Rachel vertrok in 1934 naar Amsterdam, naar de Plantageparklaan 5. Ze was toen 17 en ze ging werken als hulp in de huishouding. Later woonde ze in Amsterdam aan de Kinderdijkstraat 22 hs.

Rachel ging op 15 mei 1942 in ondertrouw met Josef Andriesse uit Eindhoven. Kort daarop, op 16 juli 1942 trouwden ze.

Josef Andriesse is geboren op 20 april 1911 in Emmerich, Duitsland. Zijn ouders waren slager Philipp Andriesse (Eindhoven, 15 februari 1882) en slagersdochter Berta Franken (Emmerich, 6 september 1872) . Kort na de geboorte van hun enige zoon Josef verhuisden ze naar Eindhoven, waar Philipp ook een slagerij had. Later werkte ook Josef in deze zaak.

Rachel en Josef gingen inwonen bij Josefs ouders aan de Kruisstraat 27a in Eindhoven.
Tussen 3 en 5 oktober 1942, nog geen drie maanden na hun huwelijk, kwamen Rachel en Josef Andriesse-Zilverberg aan in kamp Westerbork. Hun transport vertrok kort daarna op 12 oktober naar Auschwitz. Rachel Andriesse-Zilverberg werd vermoord op 15 oktober 1942, 25 jaar oud. Josef Andriesse kwam om op 28 februari 1943, 31 jaar oud.

Voor Rachel en Josef Andriesse-Zilverberg zijn aan de Kruisstraat 27 in Eindhoven struikelstenen geplaatst.

De ouders van Josef, Philipp en Berta Andriesse-Franken, kwamen op 9 april 1943 aan in kamp Westerbork. Hun transport ging op 13 april naar Sobibor, waar ze beiden op 16 april 1943 werden vermoord. Philipp was 61, Berta was 71 jaar oud.

Rachels moeder, Hinderika Zilverberg-Polak werd op 16 april 1943 vanuit het ziekenhuis in Heerenveen overgebracht naar kamp Westerbork. Daar verbleef ze kort in één van de ziekenbarakken voordat ze met het transport van 27 april 1943 naar Sobibor gedeporteerd werd. Daar is ze direct na aankomst, op 30 april 1943 vermoord. Ze was toen 53 jaar.

De twee jongere zussen van Rachel, Anna en Saartje waren al op 12 november 1942 naar kamp Westerbork gebracht. Buren hebben nog gezien dat de twee meisjes met hun koffers stonden te wachten aan de straatkant tot ze opgehaald werden. Anna was toen 21 jaar. Saartje vierde een week na aankomst, op 19 november 1942, haar zestiende verjaardag in kamp Westerbork. De zussen hebben waarschijnlijk die avond gehoord dat ze de volgende dag op transport moesten. Op 20 november zijn Anna en Saartje naar Auschwitz gedeporteerd. Beiden zijn direct na aankomst, op 23 november 1942 vermoord.

Rachels oudste zus Geertje en haar man Albert overleefden de oorlog door onder te duiken in Friesland. Eerst in Donkerbroek en later in Haule. Na de oorlog zijn Geertje en Albert naar Canada geëmigreerd en Geertje is daar in 2007 overleden.
Rachels broer Jacob woonde in Amsterdam, samen met zijn vrouw Martha Zilverberg-Polak. Zij kregen op 24 april 1941 een dochtertje, Hennie. Het kind zou de oorlog in onderduik overleven, dankzij de tussenkomst van Rachels moeder uit Drachten, Hinderika Zilverberg-Mozes. Zij zorgde voor een onderduikplek voor haar kleinkind, eerst Drachten en later in Kollumerzwaag

De ouders van het kind, Rachels broer en schoonzus Jacob en Martha, kwamen terecht in kamp Westerbork. Jacob kwam ook aan tussen 3 en 5 oktober en Martha op 21 november 1942. Van daaruit werden ze in 1942 met verschillende transporten naar Auschwitz gedeporteerd, Jacob is in Cosel uit de trein gehaald en wist als één van de weinigen verschillende kampen te overleven. Martha moest op 30 november 1942 op transport naar Auschwitz. Ze werd direct na aankomst, op 3 december 1942 vermoord. Martha Zilverberg-Polak was 30 jaar.

Na de oorlog werd Jacob herenigd met zijn dochter Hennie. Dit verliep niet probleemloos, het meisje was inmiddels vier jaar en gehecht aan haar Friese onderduikouders. Over Hennie Zilverberg is een onderduikportret geschreven.

Informatie en foto’s uit ‘Stroffelstiennen voor 15 Joodse Drachtsters’ van Smelne’s Erfskip.