Lily's lange reis.
Begin 1943 begint het net zich te sluiten. Mozes en Rachel Vos besluiten onder te duiken. Maar eerst zoeken zij een veilig huis voor hun dochtertje Lily. Via vele handen bereikt het tweejarige meisje de familie Dekker aan de Aalsmeerdijk in Aalsmeer, nu gemeente Rijsenhout. Hier wordt ze liefdevol opgenomen als "onze dochter Tineke". Tineke is een levenslustig kind. Lachend gaat ze met moeder Dekker op de foto. Het is dan juni 1943. Tineke babbelt honderduit en vindt volop gehoor; boer Dekker verbergt 21 onderduikers. Af en toe is er een razzia, maar het gezin Dekker wordt steevast vooraf gewaarschuwd en de schuilplaatsen die de familie heeft gemaakt, zijn onvindbaar. Tot 11 februari 1944.

Lily van der Meulen

Na gedegen verraad wordt de boerderij onverwachts overstroomd door zwarte uniformen. De buit is groot, iedereen wordt door de Nederlandse politie opgepakt. Tineke wordt per auto afgevoerd naar het politiebureau in Hoofddorp. Na twee dagen cel wordt ze samen met moeder Dekker overgebracht naar de gevangenis in Amsterdam. Daar babbelt ze nog wat door totdat beiden worden weggebracht naar kamp Westerbork. Hier wordt ze op 22 februari 1943 als "onbekend kind" ondergebracht in het zogenaamde weeshuis. Een paar dagen later ziet ze moeder Dekker weer. Die zit dan al in een trein naar stafkamp Vught. Ze zwaaien nog naar elkaar.

Er gaat een wonderbaarlijk verhaal. "Tante Truus" Wijsmuller-Meijer krijgt bij de SD gedaan dat er een lijst komt met de namen van de laatste 51 onbekende kinderen. Ze zouden door Duitsers zijn verwekt bij al dan niet Jodinnen die hun baby's hadden laten dopen en daarna te vondeling hadden gelegd. Daarom hoefden déze 51 niet stante pede naar Polen. Bij uitzondering mochten ze naar Theresiënstadt. Maar wel met een dodelijke omweg. Ook de naam van Tineke staat op de lijst. Op 13 september 1944 staat ze bepakt en bezakt klaar voor de reis.

Fragment lijst 'Onbekende Kinderen'

De deuren van de wagons staan gretig open, hongerend naar eenenvijftig kinderen en tweehonderdachtentwintig volwassenen. Het is de laatste trein die nog uit kamp Westerbork zal vertrekken. Bestemming Bergen-Belsen. Daar krijgt ze prompt typhus.
De lange arm van "Tante Truus" reikt ver. Op 17 november 1944 komt er inderdaad een trein naar Theresiënstadt. Maar de opstap is voor de zieke Tineke te hoog. "Jij bent lastig, jij mag niet met ons mee" besluit iemand. Tineke wordt in een andere wagon getild. Ze heeft koorts. Voor haar gevoel is ’t alsof ze van hot naar her wordt gereden.

Dagen later moet ze ergens haar naam noemen. Gemakshalve wordt deze genoteerd als Tineke Israël. Zo staat ze vanaf dat moment ook ingeschreven in het inwonerregister van Theresiënstadt. Hier is de winter bar en lang. Ze ligt er met veel kinderen in De Villa, een plek voor ernstig zieken. Op een avond moet ze, zegt iemand, zich vooral koest houden. Ze wordt in een verre kamer geborgen. Buiten klinkt het lawaai van laarzen. Wanneer ze de volgende morgen terug gaat, is de helft van de bedden weg. Samen met de kinderen.

Het ooit zo praatgrage meisje heeft nog maar weinig kracht voor woorden. Dan wordt het toch nog juni 1945. Hoe ziek ze ook is, Tineke reist alweer. Ze wordt als enige meegenomen door een dappere jonge vrouw – eigenlijk een meisje nog – die het aandurft om na te gaan of er alweer verbinding is met Nederland. De proef lukt. Met een trein en met vrachtwagens naar Eindhoven; naar een nieuw pleeggezin. Tineke wordt weer Lily. Ze is nu vijf jaar. Haar ouders hebben de onderduik overleefd en vinden in september 1945 hun dochter terug. Thuis wordt niet over vroeger gepraat. Punt uit.

Lily verzwijgt haar angsten. Wel wacht ze nog lang op de terugkomst van moeder Dekker. Maar die is in Ravensbrück gebleven. Zestig jaar later. Lily woont inmiddels op een van de mooiste plekken van Frankrijk, vlakbij haar dochter en twee kleinkinderen. Hier lonkt het leven. Sinds kort kan ze weer vrijuit vrolijk praten. En heel voorzichtig durft ze de herinneringen aan die oneindige reis naar nergensland toe te laten. Dan trekt een lange rij gezichten voorbij.

Lily overleed begin 2024.