Liena Colthof-Gudema is geboren op 13 september 1881 te Onstwedde. Ze was de dochter van Aron Gudema en Betje Gudema-Schaap. Haar vader was ‘vleeschhouwer’. Liena was de zevende van de acht kinderen van het gezin. Liena’s oudste zus stierf jong, haar jongste broer overleefde de oorlog, de zes andere kinderen kwamen om in Auschwitz en Sobibor.

Foto’s Museum Opsterlân, Gorredijk

Liena Colthof-Gudema

Liena was van juni tot december 1897 dienstmeisje bij de familie Schweiger te Oldenzaal. Daarna keerde ze weer terug naar Onstwedde.

In 1922 trouwde Liena met de slager Marcus Colthof (22 mei 1889) uit Gorredijk. Ze gingen wonen op A 417 (nu: Langewal 38) te Gorredijk. Hun enige dochter Esther werd geboren op 4 januari 1925.

Uitzicht vanaf Achterwal 38

Marcus Colthof zat al vanaf 20 augustus 1942 in kamp Westerbork. Op 2 oktober 1942 kregen Liena en haar dochter Esther het bevel om de volgende morgen naar kamp Westerbork te gaan. Liena en haar dochter zijn vrijwillig gegaan. Een buurman hielp hen de volgende morgen de bagage naar de tram sjouwen. Esther zei, terwijl ze instapte: ‘Dan sjogge wy noch ris wat fan de wrâld.’ (“Dan zien we nog eens wat van de wereld.”) Een veldwachter was de dag tevoren bij hen gekomen en had meegedeeld dat ze ook naar Westerbork moesten. De man heeft moeder en dochter toen gevraagd, er niet in de nacht vandoor te gaan, omdat hij anders de hele nacht voor hun huis aan de Brouwerswal op wacht moest staan. Dat hebben ze hem beloofd. Zo vergezocht was die gedachte van de politieman niet. Hij wist het wel niet, maar er zijn nog mensen van het verzet bij Liena en Esje geweest, die zeiden: “Wij kunnen jullie wel aan een onderduikplek helpen.” Ze zijn er niet op ingegaan.

In kamp Westerbork werd Liena verpleegster en ook Esther kreeg een baantje in het ziekenhuis. Vanuit het kamp schreef Esther brieven naar haar vriendinnen in Gorredijk. Deze zijn bewaard gebleven en te zien in Museum Opsterlân in Gorredijk, tezamen met meer informatie over de familie Colthof en de Joodse gemeenschap:

http://www.esther.museumopsterlan.nl/Infozuilen/Zuil-1/joden/joodsinfo.php

Ook van Marcus bleef een brief bewaard. Daarin stelde hij op 23 december 1942 aan kennissen in Gorredijk de vraag of Alie (Alie Foppes, vriendin van Esje) even aan de bakker wilde gaan om te vragen ‘of het in orde komt voor Esje haar verjaardag.’ Esther vierde op 4 januari haar 18e verjaardag.
Het kwam in orde, Esther ontving een taart uit Gorredijk en een koek van haar vriendin Alie. Esther schreef haar op 18 januari 1943: ‘Alie bedankt voor de koek hoor, hij was heerlijk.’

Esther moest op 23 februari 1943 alleen op transport naar kamp Auschwitz, waar ze op 26 februari 1943 werd omgebracht.
Liena en haar man Marcus gingen op 20 juli 1943 op transport naar het concentratiekamp Sobibor. Daar kwamen ze op 23 juli 1943 om het leven.

Uit de collectie van Museum Opsterlân

De voormalige school van Esther, nu Museum Opsterlân met oa de geschiedenis van dochter Esther en van de Joodse gemeenschap in Gorredijk.