Klaartje de Hond

Klaartje de Hond is geboren op 10 mei 1916 te Elburg als dochter van Barend de Hond en Sientje Beem. Het echtpaar De Hond kreeg 4 kinderen. De oudste dochter, Roossien, overleed in maart 1915 al na 6 dagen. Na Klaartje werden er nog twee jongens geboren: Jacob op 13 oktober 1919 en David Ezechiël op 30 maart 1923. De familie woonde aan de Beekstraat 25 in Elburg. Barend de Hond handelde in tweedehands artikelen vanuit zijn pand aan de Beekstraat en stond ook met zijn handelswaar op markten.

Klaartje de Hond

Voornaam
Klaartje
Achternaam
de Hond
Geboortedatum
10 mei 1916
Geboorteplaats
Elburg
Sterfdatum
29 oktober 1942
Sterfplaats
Auschwitz

Net als later haar broertjes Jacob en David bracht Klaartje haar lagereschooltijd door op het Instituut Van Kinsbergen. Ten tijde van de oorlog had Klaartje een vriend, Salo West, en werden er trouwplannen gemaakt. Op de foto uit 1942 is het paar met Davidster op de kleding te zien.

Op zaterdagavond 3 oktober 1942 werden Klaartje en moeder Sientje gearresteerd. Haar vader en haar broers waren twee maanden daarvoor al naar een Joods werkkamp gebracht. Moeder en dochter moesten hun spullen pakken en het huis werd verzegeld: een slot met een stukje roodlak erop. Klaartje kwam tussen 3 en 5 oktober 1942 in kamp Westerbork aan. Haar verloofde kwam in diezelfde periode aan in het kamp. Op 6 oktober 1942 werd in kamp Westerbork het huwelijk gesloten tussen Salo West en Klaartje de Hond. Broer Jacob was getuige tijdens het huwelijk.

Mijn vader, moeder en de jongens zijn al op plaats van bestemming. En reken ik er niet meer op de eerste twee maanden iets van ze te horen

Vanuit kamp Westerbork schreven Klaartje en Salo nog een brief aan hun buren in Elburg. Deze brief is waarschijnlijk in de tweede week van oktober 1942 geschreven.

"Beste familie Van Leijen,

Nu we hier weer mogen schrijven, kan ik niet nalaten een paar lettertjes van mij te laten horen. Salo en ik maken het wel goed. Alleen was ik van de week ziek, erg verkouden en pijn op de blaas gehad. Dit is nog niet over, en ben ik er hier mee naar een dokter geweest. Deze zei dat ik mij warm moest kleden. Nu wou ik eens vragen of de buurvrouw mij nog een wollen broekje kan bezorgen. En als u hem niet voor mij hebt, wilt u dan misschien nog eens moeite voor mij doen er een te krijgen. Daar ik anders bang ben dat ik voortdurend last hou. En warmte is het enigste wat er goed voor is. Mijn vader, moeder en de jongens zijn al op plaats van bestemming. En reken ik er niet meer op de eerste twee maanden iets van ze te horen. Zijn de andere joden nog in Elburg? Salo zijn moeder is nog in Groningen hoewel de meeste joden daar al weg zijn. Als u ons wat stuurt, wilt u dan nog een overall sturen daar ik zelf graag één aan wil hebben in mijn werk. Hoe het met de wasch moet weet ik nog niet. Als ik hiermee vast zit, mag ik hem u dan sturen? We staan hier iedere ochtend om half zeven op. En om half acht beginnen de werkzaamheden en dan van 12 tot half 2 schaft. En dan werken we maar weer door tot 6 uur, zo gaan hier de dagen om. Zaterdagmiddag en zondag hebben we vrij. Afijn, met een beetje goeie moed en wat wilskracht hopen we er door te komen. En als jullie ons daarbij steunen door ons het een en ander te sturen wat we hier best kunnen gebruiken zien we elkander nog wel eens weer. Nu menschen Salo wil ook nog een stukje schrijven dus tot de volgende keer maar weer. Groeten aan alle bekenden. Ook aan Sien Deetman. Zeg maar dat ik haar de volgende schrijfdag wel eens zal schrijven. Wees allen hartelijk gegroet,
jullie Klaartje de Hond.
Denk er om Salo is verhuisd naar S N West Barak 85 bed 17 Lager Westerbork post Hooghalen (D).
Schrijf aan Salo terug, niet aan mij.

Beste familie,
Ook van mijn een kort berichtje. Hoe is ’t met jullie, met ons is alles weer zo’n beetje in orde. Het was wat hoor dat de familie vertrekken moest. Maar afijn, met Gods vertrouwen komt het wel weer in orde. Zorgen jullie een beetje voor ons? Ik hoop het want een beetje bijvoeding is hier wel op zijn plaats. Nieuws is hier verder niette schrijven. De groeten aan alle bekenden, apart jullie van mij, Salo
Adres:
S.N. West Bed 17
Barak 85 Lager Westerbork
Post Hooghalen (D) "

Klaartje en Salo werden gedeporteerd van Westerbork naar Auschwitz op 26 oktober 1942. Klaartje werd direct na aankomst vermoord. Salo werd eerst geselecteerd en is later omgekomen. Zijn sterfdatum is 28 februari 1943.
Na de deportatie van Klaartje en Salo schreef een medegevangene, mevrouw D. van Essen-Denneboom, vanuit barak 58 een briefje aan de familie Van Leijen in Elburg:

"Uit naam van Claartje en Salo West schrijf ik u even dat zij met het transport van vanochtend 26-10-1942 naar elders zijn vertrokken. Zij waren erg flink en gelukkig samen te mogen gaan. God geve hun en ons allen de kracht door dit alles heen te komen. Wilt u ook dit bericht even doorgeven aan de familie Karssen?
Hoogachtend, D. van Essen-Denneboom. Barak 58, zaal I.”

Herinneringscentrum Kamp Westerbork
  • Herinneringscentrum Kamp Westerbork
  • Oosthalen 8, 9414TG Hooghalen
  • Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.