Bertina (Bertha) van der Kous-Sachs

 De officiele naam van Bertha Sachs was Bertina. Waarschijnlijk noemde niemand haar zo. Haar enige kleinkind zou 47 jaar later ook Bertha genoemd worden.
Bertha Sachs is geboren op 5 december 1886 te Amsterdam. Ze was de dochter van Löhmann Sachs (1850- ?) en Johanna Sachs-Wolf (1847-1912). Bertha was enig kind. Haar vader was koopman. Bertha volgde de 5- jarige HBS.

Bertina (Bertha) van der Kous-Sachs

Voornaam
Bertina (Bertha)
Achternaam
van der Kous-Sachs
Geboortedatum
04 december 1886
Geboorteplaats
Amsterdam
Sterfdatum
17 september 1943
Sterfplaats
Auschwitz

Bertha verloofde zich op 6 februari 1910 met Joël (Jules) van der Kous. Joël van der Kous werd op 12 april 1887 in Amsterdam geboren. Hij was de zoon van Meijer van de Kous (1863-1933) en Betje van de Kous-Boas (1867-1940). Vader Meijer was commissionair in diamanten. Joël was de oudste van de vier kinderen in dit gezin. Joël noemde zich Jules.

Joël van der Kous. Foto: H. Coppenhagen, Anafiem Gedoe'iem. Overleden joodse artsen uit Nederland 1940-1945


Joël van der Kous studeerde geneeskunde in Amsterdam, waar hij op 21 oktober 1911 het artsexamen aflegde. Zijn huisartsenpraktijk vestigde hij aan de Hoogeweg 10 in Watergraafsmeer. Watergraafsmeer was tot 1 januari 1921 een zelfstandige gemeente en is nu een wijk in Amsterdam-Oost
Het huwelijk tussen Joël en Bertina vond plaats op 11 april 1912. En op 9 januari 1913 werd het enig kind van Joël en Bertina geboren, dochter Johanna (Hansje).

Op 22 oktober 1936 stond er een bericht in de krant over het 25-jarige jubileum van huisarts J. van der Kous in Watergraafsmeer. Het bericht meldt dat hij in die jaren veel sympathie verworven heeft en zich in het openbare leven op velerlei gebied zeer verdienstelijk heeft gemaakt. 

Joël gaf verder EHBO-lessen, verzorgde radiotoespraken voor de AVRO en schreef in 1932 tezamen met P.H. van der Hoog het boek ‘Zal ik dokter worden?’

In de kranten zijn advertenties te vinden waarin het gezin huishoudelijk personeel vraagt:

1915

1931

Op 12 juli 1932 trouwde hun dochter Hans met Albert Isaac Franco Mendes. Joël en Bertha’s kleinkind Bertha werd geboren op 7 juli 1933.

In 1915 vraagt Bertha een nette eerste Dienstbode:

Op 22 augustus 1941 stond het volgende verhuisbericht in de krant:

Het valt aan te nemen dat Joël dan zijn praktijk aan de Hoogstraat 10 in Watergraafsmeer heeft gesloten. Joël en Bertha hebben op dit adres maar kort gewoond blijkt uit een advertentie, geplaatst op 20 maart 1942, zeven maanden later.

Joël had een Sperre vanwege zijn ´Onmisbaarheid voor de medische verzorging van de Joodsche bevolking van Amsterdam´. Ondanks de Sperre kamen Joël en Bertha op 26 mei 1943 aan in kamp Westerbork. Ze kwamen in barak 82.
Op 14 september 1943 volgde hun transport naar Auschwitz. Bij aankomst in Auschwitz vroeg de SS-officier die de selectie uitvoerde aan Joël welke ziekten er heersten in Westerbork. Dit voorval wordt beschreven in E. de Wind, Eindstation Auschwitz (Amsterdam 1980)
Op 17 september 1943 werden Joël en Bertha van der Kous-Sachs omgebracht, ze waren beiden 56 jaar.

Hun dochter Hans, schoonzoon Albert en kleindochter Bertha waren al op 21 oktober 1942 aangekomen in kamp Westerbork. Ze hadden een vrijstelling wegens hun PIG-stempel (Portugees Israelitsche Gemeente). Maar op 25 februari 1944 volgde hun transport naar Theresienstadt, om vervolgens op 16 oktober naar Auschwitz gebracht te worden. Johanna, Albert en Bertha zijn daar alle drie op 18 oktober 1944 vermoord.

Herinneringscentrum Kamp Westerbork
  • Herinneringscentrum Kamp Westerbork
  • Oosthalen 8, 9414TG Hooghalen
  • Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.