Jakob Mozes Benediktus Kolthoff werd geboren op 24 augustus 1869 te Assen. Hij was het zesde kind van Benediktus Abraham Kolthoff (1826-1896) en Martha Kolthoff-Lezer (1831-1910). Na hem werden nog drie kinderen geboren. Onderstaande foto uit ca. 1895 toont het gezin met volwassen kinderen. Vader Benediktus overleed een jaar later.

Jakob Mozes Benediktus Kolthoff

Bron: ‘De Joodse gemeente Assen’ – F.J. Hulst en H.M. Luning

Jakob groeide op in een rijk gezin. Zijn vader Benediktus had een eigen grossierzaak in gebreide goederen, confectie, garen, band etc. en handelde, naast deze eigen zaak ook in textiel, kruideniers- en koloniale waren. Ook had hij pakhuizen en winkels/woonhuizen in Hoogeveen. Het gezin woonde aan de Groningerstraat 19. Dit was tevens de plek van waaruit de handel bedreven werd, ze woonden boven hun winkel. De familie Kolthoff stond bekend als een zeer religieus gezin. Ze woonden schuin tegenover de synagoge in de Groningerstraat.
Na de dood van hun vader nam Jakobs broer Samuel de zaak over, en bleef wonen aan de Groningerstraat 19. Ook hun oudere zuster Henriëtte woonde er.

Jakob woonde na zijn huwelijk in het buurhuis, Groningerstraat 21 te Assen. De panden aan de Groningerstraat 19 en 21 liepen in elkaar over en deelden een binnenplaats, waarop bij ieder huis een waterpomp stond.
Zijn vrouw was Henderika Kolthoff, geboren in Hoogeveen op 18 april 1868, dochter van Izak Kolthoff (1828-1898) en Betje Kolthoff-van Rhijn (1830-?). De bruiloft was op 20 februari 1901 in Hoogeveen. Op dezelfde dag trouwde ook Henderika’s zuster Henriëtte.

Het echtpaar kreeg twee zonen, beiden geboren in Hoogeveen, waar Henderika tijdelijk bij familie inwoonde. De oudste zoon, Benedictus Abraham werd op 23 oktober 1902 geboren, de jongste, Izak, op 3 december 1904. Izak overleed in 1910, hij werd slechts 5 jaar oud.

Jakob was ‘Directeur ener Maatschappij voor roerende en onroerende goederen der Erven Kolthoff’ . In de krantenarchieven zijn dan ook veel advertenties te vinden over verkoop van onroerende goederen.

Jakob was maatschappelijk actief. Hij was lid van de ‘Commissie tot wering van schoolverzuim’.

1919

Ook was hij politiek actief, getuige onderstaande advertenties:

1927

1939

Op 7 augustus 1935 overleed de vrouw van Jakob, Henderika Kolthoff-Kolthoff.
De overlijdensadvertentie is, behalve door haar man Jakob, medeondertekend door haar zoon Benedictus Abraham (1902- Seibersdorf 1943), zijn vrouw Hester Elisabeth Stork (1903-Sobibor 1943) en hun kind Jacob Willem Benedictus (1934-Sobibor 1943). Dit laatste echtpaar zou nog een dochter krijgen: Selly Henderika (1936- Sobibor 1943).
De laatste ondertekenaar is de zus van Henderika: Henriëtte Rudelsheim-Kolthoff (1870- Auschwitz 1943), de vrouw die in 1901 haar bruiloft op dezelfde dag vierde als Henderika en Jakob. Henriëttes man was al in 1914 overleden.

Bij Jakob Kolthoff kwam Johanna Cohen inwonen als zijn huishoudster. Johanna Cohen was geboren in Brielle op 5 januari 1883.

Tijdens de Asser razzia van 2 en 3 oktober 1942 werden Jakob en zijn huishoudster Johanna Cohen opgepakt en met een vrachtwagen naar kamp Westerbork vervoerd. Ook zijn broer Samuel en zus Henriëtte waren slachtoffers van deze razzia.

Een plaquette aan de muur van de Noordersingelschool te Assen.

Na twee weken te hebben doorgebracht in het kamp Westerbork, kwam Samuel op de transportlijst van 19 oktober 1942. Hij werd die dag nog niet gedeporteerd. Dit gebeurde een week later wel. Hij vertrok op 26 oktober 1942 naar Auschwitz. Ook zijn huishoudster Johanna Cohen en zijn broer Samuel zijn met dit transport vertrokken. Johanna Cohen is op 29 oktober op 59-jarige leeftijd in Auschwitz vermoord. Zus Henriëtte werd op 2 februari 1943 naar Auschwitz gedeporteerd en direct na aankomst vermoord.

Over het verdere verloop van zijn transport is moeilijk duidelijkheid te krijgen. Zowel Jakob als zijn broer Samuel zijn geregistreerd als overledenen in Sakrau. Dat is een werkkamp in de buurt van Auschwitz waar mannen die bij een flink aantal transporten in de tweede helft van 1942 al voor Auschwitz bij de plaats Cosel uit de trein werden gehaald, terechtkwamen. Het transport van 26 oktober 1942 is echter niet gestopt in Cosel en ook gezien hun leeftijden van 69 en 71 jaar is het niet waarschijnlijk dat de broers in Sakrau zijn geweest. De overlijdensdatum van 29 oktober 1942 is waarschijnlijk juist, maar de plaats van overlijden is zeer waarschijnlijk Auschwitz.

Jakob Mozes Benediktus Kolthoff is 71 jaar geworden.
Samuel Benediktus Kolthoff werd 69 jaar. De inwonende zuster van beide broers, Henriëtte Kolthoff werd in Auschwitz vermoord, zij zou twee dagen later 81 jaar geworden zijn.

Broers en zussen
Op 29 oktober 1942, op dezelfde dag als Samuel en Jakob, kwamen in Auschwitz Izaak Kolthoff en zijn vrouw om. Hun dochter overleefde.
Henriëtte Kolthoff kwam om in Auschwitz op 5 februari 1943.
Israel Benedictus Kolthoff en zijn vrouw werden op 14 mei in 1943 in Sobibor vermoord. Hun enige zoon was al in 1942 omgekomen in Auschwitz.
Jeltje Frijda-Kolthoff en haar man werden op 21 mei 1943 in Sobibor om het leven gebracht. Hun oudste dochter en haar man pleegden zelfmoord op 15 mei 1940, hun jongste dochter overleefde.

De oudste van de negen kinderen, Hendrika, was in februari 1940 overleden. Abraham stierf in september 1940. Betje stierf in 1942, na een langdurige ziekte