Vanuit Stadskanaal en de omliggende plaatsen zijn tijdens de oorlog meer dan 130 Joden weggevoerd en vermoord. Zij worden herdacht in de buurt met onder andere monumenten en struikelstenen. Er zijn ook flink wat Joden vermoord die ten tijde van de oorlog niet meer in Stadskanaal of omgeving woonden, maar er wel waren geboren en opgegroeid. Zij waren vertrokken naar andere plaatsen en werden van daar naar kamp Westerbork overgebracht en verder gedeporteerd. In dit onderzoek gingen leerlingen van Scholengemeenschap Ubbo Emmius op zoek naar de verhalen achter deze mensen.

Jakob Leezer

Jakob Leezer (zelf schreef hij ook wel “Leeser”) werd geboren in Onstwedde op 25 november 1909. Zijn ouders waren Caroline Leezer-Kropveld (1882-1943) en Heiman Leezer (1887-1942). Jakob had een oudere zus, Lina, en twee jongere zusjes, Heika en Frouwke. Allen werden geboren in de gemeente Onstwedde.
Na de oorlog leefde er niemand meer van dit gezin.

Jakob trok naar Amsterdam waar hij aan de Boterdiepstraat 42 woonde. Op 8 juli 1942 trouwde Jakob met Emilie Jeanette Gobes. Emilie was geboren op 13 november 1916. Zij werkte als winkeljuffvrouw bij de firma Van Thijn Broodvoorziening in Amsterdam. Sinds hun huwelijk woonden zij in de Weesperstraat 19 III in Amsterdam. Dat was ook hun laatste woonadres voor Westerbork.

Voor haar huwelijk met Jakob woonde Emilie bij haar ouders in de Marnixstraat 379 I, waar Jakob ook zijn praktijk als pedicure voor moeilijke voeten had. Jakob was van beroep pedicure en masseur heilgymnastiek.

Advertentie. "Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij". Amsterdam, 01-02-1934, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 14-01-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011119440:mpeg21:p004

Jakob had een polikliniek waar hij voetbehandelingen verzorgde. Hij gaf vooral voetmassages. Dit beroep heeft hij op diverse plekken in Amsterdam uitgeoefend. Jakob en zijn vrouw hadden geen kinderen.

Advertentie. "De courant Het nieuws van den dag". Amsterdam, 13-04-1934, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 14-01-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB15:000608087:mpeg21:p00003

Vanaf 22 maart 1942 was Jakob werkzaam als ongediplomeerd verpleger bij het Nederlands Israëlisch Ziekenhuis in Amsterdam. In augustus1943 werd het ziekenhuis echter gevorderd door de bezetter. Enkele personeelsleden ontkwamen, circa honderdveertig lijders aan besmettelijke ziekten werden met enkele verplegers naar de Joodse Invalide gebracht, circa vierhonderd personen verdwenen naar Westerbork. Jakob werkt vanaf dan als verpleger, in dienst van de Joodse Raad, in de Joodsche Invalide. Dit was een instelling voor verpleging van bejaarden en gehandicapten in Amsterdam.

Het feit dat zowel Jakob als Emilie een Ausnahmebescheinigung hadden gekregen van de Joodse Raad, waarmee ze vanwege hun werk langer dan vele andere Joden in Amsterdam konden blijven, kon niet voorkomen dat zij beide op 24 juli 1943 alsnog naar kamp Westerbork werden weggevoerd. Hier verbleven zij in barak 62 tot hun deportatie op 7 september 1943 naar Auschwitz.

De hoofdweg door kamp Westerbork met barak 62 in de rij barakken aan de rechterkant. (collectie HcKW)

Toen ze daar op 10 september aankwamen werden zowel Jakob als Emilie geselecteerd voor “arbeid”. Op 31 maart 1944 is Jakob om het leven gekomen in Auschwitz nadat zijn vrouw al op 30 november 1943 was omgekomen.