Sinds het begin van de 19e eeuw woonde de Joodse familie Soosman in Gees. In 1796 kwam een koopman genaamd Soosman Davids uit Westfalen er wonen samen met zijn Nederlandse vrouw en dochter Esther. Met geleend geld kocht Soosman een stuk grond aan de Wevershoek en liet er een huis met slachtruimte bouwen. De bewoners van Gees noemden het al snel het ‘Jeudehoessien’. Na het overlijden van zijn vrouw hertrouwde Soosman met Henderina Godschalk. Ongeveer een eeuw later, op 3 mei 1907, trouwden Saartje Soosman (29-04-1874) en Jacob Simons (12-07-1871) in hun geboorteplaats Oosterhesselen. Zij waren neef en nicht en beide achterkleinkinderen van Soosman Davids en Henderina Godschalk.

Foto links: Jacob en Saartje Simons met hun dochter Henriëtte. (foto uit privécollectie familie Philipson)

Jacob en Saartje Simons

Jacob en Saartje woonden in het ‘Jeudehoesien’ aan de Oude Steeg.

'Het Jeudehoessien' (bron: ‘Soosman en Simons,
de geschiedenis van twee joodse families uit Gees’

Vandaar runde Jacob zijn manufacturenwinkel en reed hij met een handkar door de dorpen rond Oosterhesselen en Gees. Saartje was coupeuse en vervaardigde dames, heren en kinderkleding. In mei 1925 verhuisde het gezin Simons naar Coevorden.

Jacob en Saartje (zittend links) voor de winkel in Coevorden (privécollectie familie Philipson)

Zij kregen drie meisjes, Selina (Lien 1908), Henriette (Jet 1911) en Roosje (1914). In 1932 trouwde Lien met Isaac Philipson.

Jacob (links) en Saartje (rechts) met dochter Selina, schoonzoon Isaac Philipson
en het eerste kleinkind (privécollectie familie Philipson)

Jet trouwde drie jaar later met een jongere broer van Isaac Philipson, Jacob. Het stel vestigde zich in Leiden waar Jacob werkzaam was als administrateur van het Joodse weeshuis. De jongste dochter Roosje bleef bij haar ouders in Coevorden wonen.

Al voor de oorlog, op 28 maart 1940, vertrokken Jacob en Saartje met Roosje naar Leiden, waar ze aan de P. de la Courtstraat kwamen wonen.

In 1942 trouwde de jongste dochter Roosje met Samuel van Os; het stel ging in Oss wonen.

Roosje en Samuel (privécollectie familie Philipson) 

Nadat de oorlog was uitgebroken werd het voor Joden steeds onveiliger. Jet en Isaac hadden met hulp van de bekende verzetsstrijder Johannes Post uit Hollandscheveld al een onderduikadres gekregen. In de loop van de oorlog trokken zij met hun vijf kinderen in bij hun ouders op het adres Oude Rijn 48.

Saartje met dochters Selina en Henriëtte (privécollectie familie Philipson)

Op 23 juni 1943 werd het hele gezin door twee politieagenten opgepakt en naar kamp Westerbork overgebracht. Dochter Jet wist met haar kinderen te ontkomen en overleefde de oorlog. Jacob en Saartje kwamen op 10 juli 1943 aan in Westerbork. Tien dagen later werden ze gedeporteerd naar Sobibor, waar ze op 23 juli 1943 werden vermoord.

Fragment transportlijst 20 juli 1943
(https://www.archieven.nl/nl/zoeken?mivast=0&mizig=210&miadt=298&miaet=1&micode=804&minr=1030091&miview=inv2

Hun dochters Selina en Roosje ondergingen met hun echtgenoten en kinderen hetzelfde lot.

Navrant detail is dat de woning van Jet in de oorlog was verkocht aan een NSB-gezin. Het kostte haar heel veel moeite om de woning terug te krijgen. Teleurgesteld emigreerde ze met haar vijf kinderen in 1947 naar Israël, waar ze een jaar later weer in een oorlog belandde, de Israëlische Onafhankelijkheidsoorlog van 1948. Henriette (nu Jehudit) hertrouwde in 1954 in Tel Aviv met de weduwnaar Shlomo Arie Armon uit Hongarije. In de jaren tachtig van de vorige eeuw bezocht Henriette tweemaal Gees en Oosterhesselen. Zij overleed in juni 1992 in Israël. Haar vijf kinderen namen de achternaam Philipson-Armon aan.

Jehudit en Shlomo (bron: ‘Soosman en Simons,
de geschiedenis van twee joodse families uit Gees’)