Izak van Buren was een van de 1137 personen die op 15 juli 1942 op transport gesteld werden naar Auschwitz. Dit was de eerste keer dat er vanaf kamp Westerbork een transport vertrok naar de vernietigingskampen. Omdat de spoorrails nog niet was doorgetrokken naar het kamp, stopte de trein met de gedeporteerden op het station van Hooghalen. De mensen moesten hun bagage achterlaten op het perron en lopen naar het kamp.
Ooggetuige Fred Schwarz hierover: ‘Het zijn allemaal mannen uit Amsterdam, bleek van emotie en vermoeidheid. Gisteren thuis afscheid genomen, vannacht in een trein gestapt, vanuit Hooghalen vijf kilometer gelopen, met rugzak en dekenrol, daarna de registratie. Dan horen ze dat ze direct terug naar de trein moeten. Sommigen hadden gedacht dat ze eerst nog in Westerbork zouden blijven.’

Izak van Buren

Izak van Buren is geboren op 16 februari 1895 in Amsterdam. Hij was de oudste zoon van Maurits van Buren (Utrecht, 5 maart 1853) en Betsij van Buren-Coltof (Amsterdam,19 juni 1864). Na hem werd op 6 september 1898 zijn broer Sam geboren.

Uit de archieven blijkt dat Izak in militaire dienst geweest is, hij was in 1915 ingedeeld bij het Regiment Infanterie, bij de Wielrijdersbrigade. Bij zijn keuring werd vermeld dat Izak 1 jaar op de HBS heeft gezeten.

Izaks vader Maurits was koopman en vennoot in de familiezaak 'Jozef van Buren & Co’. Na de dood van Maurits in 1919 werden Izak en zijn broer Sam vennoten in dit handelsbedrijf in ‘wollen, zijden en katoenen garens, manufacturen en modeartikelen in den ruimsten zin des woords’. In 1927 zou Sam van Buren de zaak alleen voortzetten.

In een van de archieven is te lezen dat Izak magazijnbediende was. Op een andere plaats staat als zijn beroep kantoorbediende.

Izak van Buren trouwde op 2 juni 1921 met Wilhelmina van Es. Wilhelmina, dochter van Harmen van Es en Johanna van Abs, werd geboren in Haarlem op 13 maart 1894.

Izak en Wilhelmina kregen een zoon, die ze Maurits noemden, naar de vader van Izak. Maurits werd geboren in Amsterdam op 26 april 1922. In het bevolkingsregister van Amsterdam staat dat het gezin vanuit Sittard op 11 juni 1935 aan de 1e van Swindenstraat 23 te Amsterdam kwam te wonen. Kort daarna, op 24 augustus 1935 verhuisden ze naar de Ruysdaelstraat 26 in Amsterdam.

Izak van Buren met zoon Maurits. 

Op 14 juli 1942 wordt de naam van Izak van Buren vermeld in een politierapport van Amsterdam. Hij is een van de acht mannen die genoteerd staan op deze bladzijde. In de tweede kolom is vermeld welk bezit zij bij zich hadden, in het geval van Izak was dat f 3,18. Alle mannen uit dit rapport waren Joods en werden vanuit de politiecel op de trein naar kamp Westerbork gezet.

Op het station van Hooghalen moesten de passagiers lopen naar kamp Westerbork om geregistreerd te worden. Na deze registratie bleek dat 985 personen uit Amsterdam voor het transport naar Auschwitz in aanmerking kwamen. Hoewel niet duidelijk is hoeveel personen die dag op transport moesten gaan, was kennelijk in Westerbork al bekend dat het door de Duitse bezetter van te voren bepaalde aantal niet gehaald zou worden. Daarom had kampcommandant Deppner de vorige avond nog de opdracht gegeven honderd mannen uit het kamp te selecteren die mee moesten op dit transport. Maar daarnaast moesten ook de 51 kinderen uit het weeshuis mee naar het Oosten. De Nederlandse kapitein Schol, die de leiding over kamp Westerbork had voordat dit overgenomen werd door de SS, protesteerde, maar ging akkoord met het transport nadat Deppner had verklaard dat er ook daar een weeshuis was.

Het transport van 15 juli 1942 kwam na drie zware dagen aan in Auschwitz. De trein stopte een stuk voor Auschwitz. Daar vond de selectie plaats, het grootste deel van de gedeporteerden werd geselecteerd om te werken, de rest werd meteen naar de gaskamers gebracht.
Izak heeft Auschwitz niet overleefd. Hij zal bij de groep gehoord hebben die werd geselecteerd om te werken, maar overleed niet lang na zijn aankomst in Auschwitz. Zijn sterfdatum is vastgesteld op 30 september 1942.
Izak van Buren is 46 jaar geworden.

Wilhelmina van Buren-van Es, de vrouw van Izak, overleefde de oorlog, evenals Maurits, hun zoon. Niet bekend is hoe zij de oorlog doorgekomen zijn. Wilhelmina hertrouwde in 1951.

Betsij van Buren-Coltof, Izaks moeder, woonde in bij haar schoondochter en kleinkind aan de Ruysdaelstraat 26. Zij kwam op 20 mei 1943 aan in kamp Westerbork en moest op 25 mei 1943 op transport naar Sobibor. Daar werd zij op 28 mei 1943 vermoord. Ze werd 78 jaar.

Izaks broer Sam van Buren werd met zijn gezin omgebracht in Sobibor. Sam stierf op 9 juli 1943, zijn vrouw Julie van Buren-Samson en hun kinderen Mary Jetty en Alfred Maurits op 11 juli 1943. Zij waren op 24 februari 1943 in kamp Vught terechtgekomen, waar Sam nog tewerkgesteld werd in kamp Moerdijk. Met het transport van 3 juli 1943 kwam het gezin aan in kamp Westerbork.
Sam van Buren is 44 jaar geworden, Julie van Buren-Samson werd 39, dochter Mary Jetty werd 15 en zoon Alfred Maurits 11 jaar.