Ernst Obermeijer werd op 30 juni 1920 in Münster geboren. Hij was de oudste zoon van Siegfried Obermeijer (1883) en Amalia Obermeijer-Scheiberg (1895). Na Ernst werd in 1928 zijn broer Hans geboren. Het gezin woonde aan de Lange Straße 26 in Bad Salzuflen (Noordrijn-Westfalen). Vader Siegfried was hoofd van de Joodse synagogegemeenschap in Bad Salzuflen. Ernst was in 1935 leerling aan de FLS in het nabijgelegen Herford.

Foto links: Collectie gemeentearchief Waalwijk

Ernst Obermeijer

 

 

 

 

Moeder Amalia

De familie Obermeijer was een van de meest gerespecteerde families in de stad. Sinds 1900 runden ze een huishoud- en ijzerhandel in het huis aan de Lange Straße 41. Dit huis is in 1618 gebouwd en heeft drie verdiepingen. Het is, zoals meerdere panden in de straat, een kenmerkend vakwerkhuis.

In de Lange Straße 41, het meest rechtse huis, had de familie een winkel in huishoud- en ijzerwaren.

Door de steeds strenger wordende maatregelen van het nationaalsocialisme werd de familie Obermeijer op 12 november 1938 gedwongen hun winkel te sluiten. De familie voelde de dreiging steeds groter worden en ze besloten om het land te verlaten.
Ernst was de eerste, hij ontvluchtte het Naziregime op 27 augustus1938 en schreef zich een paar dagen later, op 1 september, in bij de gemeente Waalwijk. Hij was toen 18 jaar. Zijn 11-jarige broer Hans reisde in 1939 met een van de laatste kindertransporten naar Engeland en later door naar de Verenigde Staten. In de V.S. noemde hij zich John, hij zou als enige van de familie de oorlog overleven.

De ouders Siegfried en Amalia Obermeijer-Scheiberg vluchtten op 16 april 1940 naar Luxemburg. Ze kwamen daar terecht in een oud-klooster: ‘Jüdische Altersheim Fünfbrunnen’. Vanaf daar werden ze op 16 oktober 1941 via het Duitse Trier getransporteerd naar het Ghetto Lodz in Polen.
Siegfried Obermeijer stierf daar op 26 september 1942 op 59-jarige leeftijd en Amalia Obermeijer-Scheiberg kwam om op 29 april 1944. Zij was 48 jaar oud.

In Waalwijk ging Ernst Obermeijer op kamers in de Grotestraat 230. Hij werd student aan de Vakschool voor de Leder- en Schoenindustrie. Daarnaast verdiende hij de kost met een baan bij een bloemist. Hij had goed contact met de buren, die zich hem herinneren als een heel fijngevoelige jongen.

In augustus 1942 ontving een aantal Joodse inwoners van Waalwijk een oproep zich te melden voor Arbeidseinsatz in Duitsland. Al de volgende dag moesten zij vertrekken. Op 28 augustus 1942 meldde Ernst zich, samen met nog vijf anderen, op het perron van het voormalige station Waalwijk. Een dag tevoren was het groepje hier en daar al afscheid gaan nemen. Het handen schudden moest soms door het raam, want Joden mochten de drempel van het huis van hun niet-Joodse buren niet overschrijden.
Onder begeleiding van Waalwijkse politieagenten, die erop moesten letten dat ze onderweg niet uit de trein zouden vluchten, werden ze naar ’s-Hertogenbosch gebracht. Vandaar ging het per trein naar kamp Westerbork, waar ze op 29 augustus 1942 werden ingeschreven. Van dit groepje van zes uit Waalwijk zou slechts een persoon de oorlog overleven.

Al twee dagen later, op maandag 31 augustus 1942, vertrok voor Ernst en zijn groep de trein naar Auschwitz. Het transport stopte in Cosel, 80 kilometer ten westen van Auschwitz. Daar moesten de door de Duitsers geschikt bevonden jongens en mannen de trein verlaten om in omliggende kampen tewerkgesteld te worden.
De enige overlevende uit het groepje uit Waalwijk zou later verklaren: ‘… en die nacht (kwamen wij) in het eerste kamp in Opper Silezië, Niederkirch aan. Tezamen met mij waren de overige jongemannen uit Waalwijk. Wij bleven daar ongeveer tien dagen, om nadien naar een ander kamp te worden overgeplaatst.’

Ernst kwam samen met de eveneens uit Duitsland gevluchte Waalwijker Eugen Pinto uiteindelijk terecht in Fürstengrube, een van de zogenaamde Aussenkommandos, op zo’n 25 km afstand van Auschwitz. Het werk in de steenkolenmijn aldaar was onmenselijk zwaar en Ernst bezweek, vermoedelijk op 2 januari 1943.
Ernst Obermeijer werd 22 jaar.

Aussenkommando Fürstengrube

John (Hans) Obermeijer verzorgde vanuit de Verenigde Staten drie struikelstenen in de Lange Straße in Bad Salzuflen voor zijn ouders en broer.

 In Waalwijk werd aan de Grotestraat 230 te Waalwijk een herinneringssteen voor Ernst Obermeijer gelegd.

 

Bronnen:
- http://www.waalwijkwiki.nl/wiki/Bestand:72337_Ernst_Obermeijer.jpg
- https://www.stadt-bad-salzuflen.de/stadt-und-rathaus/zahlen-daten-fakten/stolpersteine
- Jack Didden, ‘De laatste Joden in Waalwijk’, in: M. van Loon e.a. (red.), Geschiedenis van de joden in Waalwijk 1690-1945