Catharina (To) Polak is geboren op 13 juni 1912 in Den Haag. Ze was de dochter van Isaac Polak (1878-Westerbork 1943) en Sippora Polak-Polak (1886-Auschwitz 1943). Haar jongere zus heette Leonora Cerine (1917-Auschwitz 1943). Zij werd later violiste. Het gezin Polak woonde aan de Leuvenschestraat 30 in Scheveningen.

Foto links: plaquette aan de muur van de synagoge in Zwolle

Catharina (To) Krukziener-Polak

Op 26 juli 1935 verloofde Catharina zich met Aron Krukziener. Arons officiële achternaam was Cutzien, maar hij en zijn hele familie noemden zichzelf Krukziener.

Aron werd geboren op 1 mei 1898 in Zwolle. Zijn vader was Benjamin Aron Krukziener (1854-1932), zijn moeder was Judik Krukziener-Kan (1859-Auschwitz 1942). Aron was het vijfde en laatste kind uit dit gezin. Geen van deze kinderen overleefde de oorlog.

Benjamin Krukziener, de vader van Aron, had een juwelierszaak, gevestigd aan de Kamperstraat 27 in Zwolle.

Advertentie uit 1916

Catharina en Aron trouwden op14 oktober 1936. Aron had toen de zaak van zijn inmiddels overleden vader voortgezet en hij verplaatste zijn winkel twee weken na zijn huwelijk naar de Diezerstraat 56, ook in Zwolle. Dit huis stond naast het pand van Palthe dat op de foto te zien is.

Het enige kind van Catharina en Aron werd geboren op 7 januari 1938. Het dochtertje werd Judith Sippora genoemd, naar haar beide grootmoeders.

Advertentie uit 1939

De oorlog begon. Het werd de Joden steeds moeilijker gemaakt. Ook Aron en Catharina ondervonden dit. Op 24 april 1941 moest het gezin Krukziener net als andere Joodse Zwollenaren hun fietsen inleveren. Catharina heeft alleen een ‘damesfiets in goede staat’ ingeleverd.

In 1997 verschijnt in het tijdschrift van de Zwolse Historische Vereniging de volgende anekdote:

Zeer bekend was, al in de jaren twintig, de juwelier Aron Krukziener die tot 1934 woonde op nummer 27 in de Kamperstraat en daarna op Diezerstraat 56. Hij trok ook rond met een vaste kruier. Eerst was hij dan met een wagen vol spullen naar een boer in 's-Heerenbroek getrokken. Daar stond de grote kruiwagen gereed. De kruier had het niet gemakkelijk, want behalve de last op de wagen had hij ook nog een zeel op zijn rug. Vele zilveren brandewijnkommetjes, lepeldoosjes, gebakvorkjes en gouden zakhorloges (voor de zoons die 21 jaar werden) geraakten zo in de boerenkabinetten. Tijdens één van zijn expedities naar Mastenbroek stierf Krukziener aan een hartaanval.

https://www.zwolsehistorischevereniging.nl/wp-content/uploads/2017/06/1997-ZHT-Aflevering-4.pdf

Het overlijden van Aron is in het tweede oorlogsjaar, op 24 april 1942.

Hoewel hierboven vermeld is dat hij stierf aan een hartaanval, bericht een krantenbericht van 27 april 1942 dat Aron verdronken was.

Leidsch dagblad, 27-04-1942

Catharina en haar 3-jarig dochtertje Judith doken na de dood van Aron onder. Het is onbekend waar dat was. Begin januari 1944 zijn ze opgepakt en naar de gevangenis in Arnhem gebracht. Op 12 januari 1944 werden ze naar kamp Westerbork gestuurd. Ze kwamen vanwege hun onderduiken in barak 67, de strafbarak.
Op 25 januari 1944 zijn Catharina en Judith met 947 andere mensen op transport gezet naar Auschwitz. Toen ze daar aankwamen op 28 januari 1944 zijn ze direct vermoord.

Catharina Krukziener-Polak was 31 jaar, haar dochtertje Judith Sippora was twee weken daarvoor 6 jaar geworden.