Carel Samuel Nathans

Carel Samuel Nathans is geboren op 30 januari 1924. Hij was de zoon van Coenraad Nathans, geboren op 9 januari 1892 en Jeannette Nathans-Wolf, geboren op 1 april 1893. Zij hadden nog twee kinderen: Leonard, geboren op 23 april 1921 en Karla Sonja Rita, geboren op 17 februari 1928. De familie woonde aan de Rolderstraat 109 in Assen.

Carel Samuel Nathans

Voornaam
Carel Samuel
Achternaam
Nathans
Geboortedatum
30 januari 1924
Geboorteplaats
Assen
Sterfdatum
09 februari 1944
Sterfplaats
Duitsland

Bij hen in huis woonde ook Kreuntje Wolf-ten Bosch, de moeder van Jeannette. Zij was geboren in Gieten op 25 februari 1860.

Carel speelde voetbal bij de Asser voetbalvereniging Achilles. Zijn vader was graanhandelaar en tijdens de oorlog lid van het comité van de Joodse Raad in Assen. Carel was ziek in 1942. Toen in de zomer in Assen mannen werden opgeroepen voor de werkkampen deed dokter Nienhuis een verzoek aan de keuringsarts om Carel niet op te roepen. Carel was zeer ernstig ziek volgens dokter Nienhuis en hij zou overbrenging naar een werkkamp niet lang overleven. Onbekend is wat Carel mankeerde.

Vanwege de functie bij de Joodse Raad worden vader Coenraad en zijn gezin niet zoals de meeste Joden uit Assen in oktober 1942 naar Westerbork gestuurd, maar blijven ze voorlopig achter. Op 4 december 1942 gaan vader, moeder en oma Kreuntje als de laatste Joden uit Assen alsnog naar Westerbork. Carel lag op dat moment in het ziekenhuis in Assen en hoefde daarom niet mee. In de politierapporten van de Asser politie is hierover het volgende te lezen: ‘4 december 1942. 16 uur. Is de familie Nathans (Joden) Rolderstraat 109 op last van de Sipo overgebracht naar het Jodenkamp te Westerbork. 19 ½ uur. de familie Nathans door o. g. aan de registratiebarak afgeleverd. Karel Nathans, die in het ziekenhuis alhier wordt verpleegd en niet vervoerbaar is, blijft aldaar met goedvinden van de SS. Zij in verband met het voorgaande nog vermeld dat tijdens het transport naar Westerbork een aanrijding plaats vond.’

Carel was zeer ernstig ziek volgens dokter Nienhuis en hij zou overbrenging naar een werkkamp niet lang overleven.

Aron Stern schrijft daarover in december 1942 in een brief aan dochter Hetty het volgende: “Vrijdag is de familie C. Nathans allemaal naar Westerbork gebracht. De oude oma van 83 jaar ook, zodat Assen totaal Jodenvrij is. Carel ligt nog hier en is zeer ernstig ziek.”

Aron Stern en zijn vrouw Frouwien schrijven later ook nog in brieven aan hun dochter over de situatie van Carel. Hierin staat bijvoorbeeld dat vader Coenraad verlof heeft gekregen om bij zijn zoon op bezoek te gaan. Moeder Jeanet kon niet meekomen omdat er roodvonk heerste in de barak waar zij woonde. Later wordt geschreven dat Carel vooruit gaat en op 2 maart 1943 schrijft Aron Stern: Elke dinsdag gaat er uit Westerbork een groot transport weg (plus minus 1000-1200 personen). De vorige week is de familie C. Nathans met Carel weggegaan. Jammer hè?"

De ouders van Carel en zijn zusje Karla vertrokken met het transport van 23 februari 1943 naar Auschwitz. In tegenstelling tot wat er in de brief stond was Carel daar niet bij. Hij verbleef nog in het ziekenhuis in Assen en kwam blijkens de registratie op 16 april 1943 in kamp Westerbork aan. Hij verbleef er ook weer in het ziekenhuis, barak 82. Waarschijnlijk heeft Carel in Westerbork 10 maanden lang in het ziekenhuis doorgebracht. In februari 1944 vertrok het zogenoemde ziekentransport uit Westerbork. Commandant Gemmeker, voor wie het verblijf van zoveel mensen in de ziekenbarakken van het kamp een doorn in het oog was, hield grote opruiming. De vrijstellingen van vele zieken werden ingetrokken en op 8 februari 1944 vertrokken zij naar Auschwitz. Ook Carel Nathans vertrok met dit transport.

Philip Mechanicus schreef een dag na vertrek van dit transport in zijn kampdagboek: ‘Het transport van de zieken van de ziekenbarakken naar de trein gisteren tart elke beschrijving. Om twee uur in de nacht zijn de verplegers reeds begonnen met het aankleden van de voor transport aangewezenen, OD-ers, die met paard en open wagen voorreden, hebben de zieken op bedden naast en op elkaar op de wagen geschoven, zoals men lijkkisten in een lijkwagen schuift. Terwijl natte sneeuw uit de donkere hemel droop en alles met een klam, klef wit waas bedekte, in het donker van een wintermorgen. Zo zijn ze ook naar de beestentrein gereden, hobbelend en hotsend, waar zij ook onder de blote hemel stonden, wachtend op hun inlading, zoals men lijken schuift in een lijkwagen. Kinderen met roodvonk en diphterie zijn huilend naar de slang gedragen. Ouderloze kinderen uit het Weeshuis. Misschien wel het beestachtigste transport van alle transporten, die er zijn gegaan. Men raakt door de veelheid, de grofheid, de beestachtigheid het zicht erop kwijt, maar dit transport spande toch wel de kroon wat betreft gebrek aan consideratie voor de zieken. Nog voor het transport vertrokken was, was er reeds een zieke overleden. Een lege wagen gaat met de trein mee, gereserveerd voor hen, die onderweg sneuvelen. Zoals er voordien een vlucht naar het Ziekenhuis viel waar te nemen uit vrees voor transport, zo valt er sedert gisteren een vlucht uit het Ziekenhuis te constateren wegens vrees voor transport. De doktoren geven het parool uit: zo gauw mogelijk er uit! Vandaag verlaten tachtig patiënten het ziekenhuis. Barak 81 en barak 82 worden in hun geheel ontruimd.’

Carel heeft het transport niet overleefd. Onderweg in de trein naar Auschwitz is hij overleden. De overlijdensdatum van Carel is 9 februari 1944, de plek van overlijden is omschreven als ‘Duitsland’.

Zijn ouders en zusje zijn op 26 februari 1943 in Auschwitz vergast. Oma Wolf was al op 29 januari 1943 op transport gesteld naar Auschwitz en daar op 1 februari 1943 vermoord. Broer Leonard dook onder toen hij in de zomer van 1942 een oproep voor een werkkamp kreeg en heeft de oorlog overleefd.

Herinneringscentrum Kamp Westerbork
  • Herinneringscentrum Kamp Westerbork
  • Oosthalen 8, 9414TG Hooghalen
  • Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.