Anna Zilverberg

Anna Zilverberg was het vierde kind van Heiman Zilverberg (Nieuw-Amsterdam 1885- Opsterland 1929) en Hinderika Zilverberg-Mozes (Groningen 1890- Sobibor 1943). Ze is geboren in Garijp op 5 maart 1921.
Anna’s ouders trouwden in 1910 en verhuisden in 1913 naar Garijp, waar op de laatste dag van 1913 hun oudste kind Geertje werd geboren. Het gezin was in Garijp ingeschreven op nr. 11 en 12 en bij Heimans beroep stond koopman genoteerd. In juni 1914 vertrok het gezin terug naar Drenthe, naar Emmen en daar kwam op 27 december 1915 hun tweede kind en enige zoon Jacob ter wereld. Ze kwamen in november 1916 weer terug in Garijp, nu op nummer 13. Bij Heimans beroep staat nu ook paardenslager vermeld. Nog drie dochters kwamen er: Rachel op 17 april 1917, Anna op 5 maart 1921 en de jongste Saartje op 19 november 1926.
In 1927 verhuisde het gezin naar Drachten, waar ze gingen wonen op Beter Wonen 19. Heiman overleed op 22 november 1929 op 44-jarige leeftijd, na een periode van ziekte. Anna was toen 8 jaar.

Foto links: 1932. Anna is het meisje met de pop in haar armen. Naast haar zit haar oudere zus Rachel met op schoot hun jongste zus Saartje.

Anna Zilverberg

Voornaam
Anna
Achternaam
Zilverberg
Geboortedatum
05 maart 1921
Geboorteplaats
Garijp
Sterfdatum
23 november 1942
Sterfplaats
Auschwitz

Anna werd dienstbode. In oktober 1936 werd ze in Drachten uitgeschreven en ingeschreven in Amsterdam aan de Weteringschans 195 II. Ze was toen 15 jaar.

13-11-1936

Ze woonde in Amsterdam ook nog aan de Zeedijk 38 hs, maar ze keerde in juli 1939 terug naar Drachten, om op 1 december van datzelfde jaar weer te vertrekken. Ditmaal naar Nijmegen, naar de St. Hezelstraat 14.

25-7-1939

1-12-1939

Het is heel waarschijnlijk dat ze in Nijmegen de betrekking van haar oudste zus Geertje overnam. Geertje woonde vanaf 1932 op ditzelfde adres in Nijmegen, maar trouwde op 17 november 1939 met Albert Silverenberg. Het echtpaar ging in Eindhoven wonen.
Anna bleef niet in Nijmegen. In de krant is te lezen dat ze op 24 januari 1941 terugkeerde vanuit Utrecht naar haar huis aan Beter Wonen 19 in Drachten. Daar woonden toen nog haar moeder Hinderika en jongste zus Saartje.

24-1-1941

Op 12 november 1942 zijn Anna en Saartje naar kamp Westerbork gebracht. Buren hebben nog gezien dat de twee meisjes met hun koffers stonden te wachten aan de straatkant tot ze opgehaald werden. Hun moeder Hinderika lag op dat moment in het ziekenhuis in Heerenveen.
Anna was toen 21 jaar. Saartje vierde, een week na aankomst, op 19 november 1942 haar zestiende verjaardag in kamp Westerbork. De zussen hebben waarschijnlijk die avond gehoord dat ze de volgende dag op transport moesten. Op 20 november zijn Anna en Saartje met een transport bestaand uit 726 personen naar Auschwitz gedeporteerd. Beiden zijn direct na aankomst, op 23 november 1942 vermoord.

Buren hebben nog gezien dat de twee meisjes met hun koffers stonden te wachten aan de straatkant tot ze opgehaald werden.

Hun moeder Hinderika is op 16 april 1943 vanuit het ziekenhuis naar kamp Westerbork overgebracht waar ze kort in één van de ziekenbarakken verbleef voordat ze met het transport van 27 april 1943 naar Sobibor gedeporteerd werd. Daar is ze direct na aankomst, op 30 april 1943 vermoord. Ze was toen 53 jaar.

De overige drie kinderen uit dit gezin woonden ten tijde van de oorlog niet meer in Drachten. Geertje en haar man woonden in Eindhoven. Ze doken tijdens de oorlog onder in Friesland, eerst in Donkerbroek en later in Haule bij de familie From. Na de oorlog kreeg die laatste familie hiervoor een Yad Vashem-onderscheiding. Na de oorlog zijn Geertje en Albert naar Canada geëmigreerd en Geertje is daar in 2007 overleden.

Ook Rachel en haar man Josef Andriesse woonden in Eindhoven. Ze waren nog maar kort getrouwd, op 16 juli 1942, toen ze tussen 3 en 5 oktober aankwamen in kamp Westerbork. Ze werden op 12 oktober op transport gesteld naar Auschwitz. Rachel Andriesse-Zilverberg werd op 15 oktober 1942 vermoord, ze was 25 jaar. Haar man Josef Andriesse kwam op 28 februari 1943, ook in Auschwitz, om het leven, hij was 31 jaar.

Jacob woonde in Amsterdam, samen met zijn vrouw Martha Zilverberg-Polak. Zij kregen op 24 april 1941 een dochtertje, Hennie. Het kind zou de oorlog in onderduik overleven, dankzij de tussenkomst van haar grootmoeder uit Drachten, Hinderika Zilverberg-Mozes. Zij zorgde voor een onderduikplek voor haar kleinkind, eerst Drachten en later in Kollumerzwaag. (Over Hennie Zilverberg is een onderduikportret geschreven.)

De ouders van het kind, Anna’s broer en schoonzus Jacob en Martha, kwamen terecht in kamp Westerbork. Jacob kwam ook aan tussen 3 en 5 oktober en Martha op 21 november 1942. Van daaruit werden ze in 1942 met verschillende transporten naar Auschwitz gedeporteerd, Jacob vertrok op 16 oktober 1942 en is in Cosel uit de trein gehaald. Hij wist als één van de weinigen verschillende kampen te overleven. Martha moest op 30 november 1942 op transport naar Auschwitz. Ze werd direct na aankomst, op 3 december 1942 vermoord. Martha Zilverberg-Polak was 30 jaar.

Na de oorlog werd Jacob herenigd met zijn dochter Hennie. Dit verliep niet probleemloos, het meisje was inmiddels vier jaar en gehecht aan haar Friese onderduikouders. Van Hennie Zilverberg is een 'Onderduikportret.'

Op 24 juli 1945 verscheen onderstaande oproep in de krant:

Na de oorlog is Jacob opnieuw getrouwd. Met zijn nieuwe vrouw kreeg hij ook een dochter. Het gezin is in 1950 naar Canada geëmigreerd. In 1979, op vakantie in Nederland, is Jacob plotseling overleden.

Hennie Zilverberg heeft in 2016 met haar twee zonen in Drachten de struikelstenen onthuld voor haar oma Hinderika en tantes Anna en Saartje.

Joods monument, Drachten

Informatie en foto’s uit ‘Stroffelstiennen voor 15 Joodse Drachtsters’ van Smelne’s Erfskip.

 

Herinneringscentrum Kamp Westerbork
  • Herinneringscentrum Kamp Westerbork
  • Oosthalen 8, 9414TG Hooghalen
  • Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.