Pieter van Laarhoven

Pieter van Laarhoven werd geboren op 1 juli 1919 te Hasselt. Zijn ouders waren Willem van Laarhoven en Wimke Pieters. Hij had twee jongere zusters. Pieter was verloofd met Aly Schaapman. Het gezin was gereformeerd.

                                                        

Pieter van Laarhoven

Voornaam
Pieter
Achternaam
van Laarhoven
Geboortedatum
30 juni 1919
Geboorteplaats
Hasselt
Sterfdatum
20 september 1943
Sterfplaats
Assen

Pieter werkte als machinist bij een grasdrogerij in Staphorst. De bedrijfsleider daar, Jan Gunnink, had al vroeg in de oorlog een kleine verzetsgroep geformeerd die later opging in de knokploeg Meppel. Zij hielden zich onder andere bezig met de verspreiding van verzetskranten, hulp aan onderduikers en aanslagen op bevolkingsregisters en distributiekantoren. Knokploeg Meppel had contacten met Knokploeg De Hondsrug, die de (mislukte) overval op het gemeentehuis in Exloo ondernomen had.

Na de oorlog zei Jan Gunnink het volgende over Pieter van Laarhoven: ‘Pieter van Laarhoven was een stille harde werker die wist wat hij zei, maar niet zei wat hij wist.’  

Pieter was al enige jaren werkzaam in de grasdrogerij. Herhaaldelijk had hij al de wens te kennen gegeven, dat hij gaarne zijn aandeel zou hebben in het verzetswerk. Toen dan ook in het begin van 1943 dit werk vastere vormen aannam, werd hij een medewerker van de verzetsgroep Meppel en hield hij zich voornamelijk bezig met het plaatsen van onderduikers. Voor de meest uiteenlopende karweitjes klopte men bij hem nooit tevergeefs aan. Zoals bij de meistaking  van 1943, toen had hij een groot aandeel in de sabotage van de grote brug bij Hasselt. In de zomer van 1943 kwam de oproep van knokploeg De Hondsrug  waarin gevraagd werd om twee jongens voor hulp bij een overval op het Gewestelijk Arbeidsbureau in Stadskanaal. Pieter was direct bereid. Hij sloot zich, met zijn collega en vriend Jan Toet aan bij de knokploeg De Hondsrug. De overval mislukte, de overvallers werden in eerste instantie niet opgepakt.

Jan Toet werd echter begin augustus in Zwolle beschoten en gearresteerd. Andere arrestaties volgden. Er kwam een bericht dat een van de arrestanten,  betrokken bij de overval in Stadskanaal, bij het geweld van de SD  tijdens de verhoren had doorgeslagen. Pieter werd gewaarschuwd. Het mocht niet baten,  op 28 augustus 1943 werd hij, terugkerend van zijn werk op de grasdrogerij opgepakt. 

Pieter van Laarhoven was een stille harde werker die wist wat hij zei, maar niet zei wat hij wist.

Na de oorlog waren er getuigenverklaringen die vertelden wat er aan deze arrestatie voorafging:

Op 28 augustus in de late namiddag werd er bij het huis van Pieter aangebeld. Zijn moeder deed open. Twee onbekende mannen vertelden haar dat er een aanslag was gepleegd op het station in Zwolle en dat ze Pieter wilden waarschuwen. Ze hadden een onderduikadres voor hem. Dit was een gebruikelijke tactiek van de SD. Moeder geloofde de mannen en ze gaf de opdracht aan haar dochter Marie om zo snel mogelijk naar de grasdrogerij te fietsen om tegen Pieter te zeggen dat hij meteen moest onderduiken. Hard fietsend ging Marie op weg. Halverwege kwam ze Pieter tegen. Ze zag hem van verre aankomen en zwaaide, maar Pieter had de auto gezien die Marie volgde. Hij deed alsof hij haar niet zag en reed door. De auto stopte en er kwamen vier mannen uit. Pieter werd tot stilstaan gedwongen en moest instappen in de auto.
Pieters moeder dacht dat haar zoon veilig was. De twee mannen aan de deur hadden beloofd dat ze binnen vijf dagen bericht zou krijgen van zijn adres. Toen dat bericht niet kwam ging Pieters familie informeren. Na veel speurwerk belandden ze op 21 september 1943 in Assen. Daar hoorden ze het vreselijke bericht dat Pieter de vorige dag was gefusilleerd. Hij was, samen met een aantal andere verzetsstrijders, op die dag door het Standgericht ter dood veroordeeld en twee uur later werd het vonnis voltrokken. Ze werden doodgeschoten in het licht van de koplampen van de auto’s op de militaire schietbaan op het Witterveld te Assen. De executerende Duitsers verklaarden later, dat de houding van de veroordeelden ‘Fabelhaft’ was. Tijdens hun gang naar hun terechtstelling zongen ze het Wilhelmus.

Met de andere opgepakte mannen werd Pieter, verblijvend in het huis van bewaring in Assen, ter dood veroordeeld en op 20 september 1943 op het Witterveld bij Assen gefusilleerd. De lichamen werden gecremeerd in kamp Westerbork en de resten zijn achter het crematorium begraven. Daar is nu het Verzetsgraf. Zijn naam staat op het oorlogsmonument in Hasselt en op 13 juni 1983 werd Pieter door prins Bernhard postuum onderscheiden met het Verzetsherdenkingskruis.

 

 Monument bij kamp Westerbork

Oorlogsmonument te Hasselt

Herinneringscentrum Kamp Westerbork
  • Herinneringscentrum Kamp Westerbork
  • Oosthalen 8, 9414TG Hooghalen
  • Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.