Net die ene keer de deur toch zelf geopend....
De Groninger architect Henri Rots werd vanwege zijn verzetsactiviteiten opgepakt en op 28 oktober 1944 met enkele andere mannen bij het crematorium van kamp Westerbork gefusilleerd. Sjoerd Post schreef dit verzetsportret over Rots.

Henri Rots

De Groninger architect Henri Rots is één van de zeven verzetsstrijders die in oktober 1944 door de Duitsers in kamp Westerbork werden gefusilleerd. Hij was enkele dagen eerder in zijn woning aan de Westerhaven door de Sicherheitsdienst (SD) gearresteerd en voor verhoor naar het Scholtenhuis gebracht. Tijdens de ondervragingen werd hij ernstig mishandeld. In de vroege morgenuren van 28 oktober werd hij naar Westerbork gebracht en doodgeschoten. Hij is dan 46 jaar oud.

Henri Rots werd op 2 juni 1898 in Aalten geboren als het jongste kind van Jan Hendrik Rots en Johanna Heijerman; hij heeft drie broers en een zuster. Na de lagere- en middelbare school studeerde hij aan de Academie voor Bouwkunde in Groningen en was daarna werkzaam als architect in Groningen. Hij trouwde op 22 mei 1924 met de dan 25-jartige Trijntje de Langen uit Oldehove. Henri Rots was gereformeerd en lid van de Anti-Revolutionaire Partij.

Westerhaven
Nadat Henri met zijn vrouw op verschillende adressen gewoond heeft, verhuizen ze in 1931 naar een woning boven een winkel aan de Westerhaven 11A. Dit pand is door Rots zelf ontworpen.

Hier vestigt hij zijn architectenbureau Henri Rots. In Groningen ontwerpt Rots een groot aantal winkelpuien en een huizenblok in de Korrewegwijk. Ook houdt hij zich bezig met nieuwbouw- en verbouwingsplannen voor woningen, winkels en scholen. Enkele van zijn werken zijn aangewezen als rijksmonument.

Een rentenierswoning in Loppersum, ontworpen door Henri Rots.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog is Henri lid van het verzet. Hij heeft een leidende functie bij de luchtbescherming en zijn huis fungeert als hoofdkwartier van de Landelijke Organisatie voor hulp aan onderduikers (LO). Het gebouw is ook schuilplaats van een knokploeg, waar hij zelf deel van uitmaakt.

Verzetskaart van Henri Rots

Net die ene keer
De woning heeft een achteruitgang en is dus geschikt voor vergaderingen van het verzet. De afspraak is dat zijn vrouw de voordeur opent als er gebeld wordt zodat de achteruitgang als vluchtweg kan worden gebruikt. In de ochtend van 18 oktober is Henri in de kelder bezig als er gebeld wordt. Net die ene keer doet hij zelf de voordeur open omdat hij dichtbij is. Het wordt hem fataal. Het is een overval van de SD en Henri Rots wordt meegenomen naar het Scholtenhuis. Twaalf dagen na zijn arrestatie wordt hij, samen met zes andere verzetsmensen, gefusilleerd in Westerbork. Dankzij twee Joodse gevangenen, die de lichamen van de verzetsmensen moesten verbranden in het crematorium in kamp Westerbork, konden de slachtoffers later geïdentificeerd worden.

De executieplaats van kamp Westerbork met de namen van de vermoorde verzetsstrijders

 

Zij stopten persoonlijke bezittingen van de zeven omgebrachte mensen in een blikje en begroeven dat achter het crematorium. Na de oorlog kon zo alsnog identificatie plaatsvinden.

Oorlogsmonument
De familie heeft na zijn arrestatie lange tijd in het ongewisse geleefd. Pas jaren later hoorde de familie wat er met hem gebeurd was.

Toen Henri niet terugkeerde heeft zijn vrouw de leiding van het architectenbureau tijdelijk overgedragen aan haar zwager en later aan Henri’s neef Jan Rots.

De naam van Henri Rots staat vermeld op een gedenksteen op het Oorlogsmonument Esserveld in Groningen. Voor zijn voormalig woonhuis ligt een struikelsteen.