Salomon & Rachel Levie

Marcella Levie (1951) stelde met hulp van haar broer Ralph Levie (1955) een bijzonder portret samen van hun grootouders, Salomon Levie (1891) en Rachel Levie-Cohen (1896).

Salomon & Rachel Levie

Onze grootouders woonden in Dieren en hadden een manufacturen en kledingzaak op hetzelfde adres waar ze woonden: Spoorstraat 9. De zaak was opgericht door onze overgrootvader Jacob Levie en heette 'Firma Jacob Levie'. Later is hij 'De Magneet' gaan heten.

Oma Levie groeide op in Veendam en kwam naar Arnhem om te werken als hulp in de huishouding. Daar ontmoette ze Salomon Levie, mijn opa. Ze kregen twee zoons, Jacob Levie (1920 – Auschwitz maart 1944) en mijn vader Jogustaaf Levie (1922-2011).

Jacob Levie is in 1942 naar Alkmaar en Amsterdam verhuisd. Hij heeft in Amsterdam in de gevangenis gezeten en later in Westerbork. Hij is naar Auschwitz gedeporteerd en vermoord.

Salomon, Rachel Rosa en hun zoon Joop Levie (onze vader) waren sinds 1943 ondergedoken. Eerst bij de dames Witké in Dieren en later bij de familie Bosman in Ellecom. De familie Bosman had een pension, 'Benvenuto' genaamd. Zij 'woonden' daar op zolder. Toen het te gevaarlijk werd, zijn ze tijdelijk naar een hol in het bos verhuisd, samen met een aantal andere Joodse families, waaronder de familie van Baaren. Dit hol is recent teruggevonden en er is op die plek in het bos bij De Steeg in 2010 een monument geplaatst. Toen ook het hol te gevaarlijk werd en mijn opa jarig was op 20 januari 1944, zijn ze weer naar Ellecom teruggegaan.

Geen eten

Er was bijna geen eten in Westerbork. Mijn oma vertelde wel eens dat ze zo’n honger hadden dat ze suikerbieten ging stelen van boeren in de omgeving.

Mijn grootouders en vader zijn op een gegeven moment waarschijnlijk verraden en opgepakt. Opa Levie is eerder opgepakt. Oma en zoon Joop werden door een politieman te voet naar het politiebureau in Velp gebracht. Onderweg is Joop het bos ingevlucht en ondergedoken in Roosendaal bij de familie Berveling. De familie Berveling hadden een hotel-restaurant. Mijn grootouders zijn vervolgens gedeporteerd naar Westerbork. Het was in de winter van 1944, de 'hongerwinter'. Er was bijna geen eten in Westerbork. Mijn oma vertelde wel eens dat ze zo’n honger hadden dat ze suikerbieten ging stelen van boeren in de omgeving. Ik weet niet of dit waar is en of dit mogelijk was.

Na de oorlog zijn onze grootouders en vader teruggekomen naar Dieren waar ze opnieuw gingen wonen in de Spoorstraat 9, boven 'De Magneet'. Mijn grootvaders zuster (Sara Keesing-Levie) was in 1940 met haar man naar de Verenigde Staten gevlucht en zij wilden ook graag daarheen emigreren. Om onbekende oorzaak is dat plan niet doorgegaan. Ze begonnen een nieuw leven in de Spoorstraat en openden opnieuw kledingzaak 'De Magneet'.

Mijn vader Joop (Jogustaaf) Levie heeft de zaak uiteindelijk overgenomen. In 1953 verhuisden mijn grootouders naar een ander huis in Dieren en woonden wij, mijn vader, moeder (Sara Levie-Elte) ik en later mijn broer, boven de zaak. Salomon Levie en Rachel Rosa Levie zijn in Dieren blijven wonen en hebben er van hun oude dag kunnen genieten, in de nabijheid van hun zoon, schoondochter en kleinkinderen.

Herinneringscentrum Kamp Westerbork
  • Herinneringscentrum Kamp Westerbork
  • Oosthalen 8, 9414TG Hooghalen
  • Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.