Lucien de Leeuw (1894) was lange tijd de man achter de belangrijkste modevrouw van Nederland. Tijdens de oorlog strandde het huwelijk tussen hem en Ida de Leeuw van Rees. In maart 1945 kwam Lucien in kamp Westerbork terecht. Een portret in samenwerking met oud-geschiedenisdocent Hans Piek.

Lucien de Leeuw

Lucien de Leeuw werd als jongste zoon van Salomon de Leeuw en Grietje van Rees in Amsterdam geboren. Grietje van Rees was eigenaresse van een modevakschool in het centrum van Amsterdam, waar Lucien na zijn middelbare school aan het werk ging. Hier ontmoette hij lerares Ida Gelkens. In 1923 trouwde het stel en nam het samen de vakschool van moeder de Leeuw over. Om de bekendheid van de school te behouden, besloten Lucien en Ida dat het verstandig zou zijn om de school onder de oude naam voort te laten leven. Om deze strategie kracht bij te zetten nam Ida de achternamen van haar schoonmoeder aan. Ida Gelkens werd Ida de Leeuw van Rees

Het was onder haar nieuwe naam dat Ida de Leeuw van Rees nationale bekendheid wist te vergaren. Ida was een extraverte persoonlijkheid – zij was bijvoorbeeld de eerste vrouwelijke autobestuurder in Nederland – die het bedrijf naar buiten toe wist te verkopen. Lucien was de rustige man op de achtergrond, die intern op de financiën lette.

Midden jaren twintig verhuisde de vakschool van het echtpaar de Leeuw naar de Nieuwezijds Voorburgwal. Rond dezelfde tijd kreeg Ida het met hulp van haar broer voor elkaar dat zij iedere dinsdagmiddag tussen 15.00 uur een 16.00 uur, zestig minuten radiozendtijd bij de AVRO met een radio-knipcursus mocht vullen. Op 19 oktober 1926 startte het programma met 600 deelnemers. Zes jaar later was dit aantal opgelopen naar 32.000. Met haar heldere uitleg en indringende stemgeluid slaagde Ida erin om haar cursisten enthousiast te maken.
De vakschool van Lucien en Ida floreerde door de nieuwe bekendheid van de eigenaresse. Eind jaren dertig waren er 15 nevenvestigingen naast het hoofdkwartier in Amsterdam.

Met de inval van de nazi’s in mei 1940 keerden de kansen van Lucien en Ida de Leeuw. In 1941 werd Ida, vermoedelijk vanwege de Joodse achtergrond van Lucien bij de AVRO ontslagen. Enkele maanden later scheidde het stel.

In 1942 dook Lucien de Leeuw onder. Lange tijd wist hij uit handen van de nazi’s te blijven. Begin 1945 werd Lucien echter in Apeldoorn opgepakt en via een schamel onderkomen in de Willem III-kazerne naar kamp Westerbork gebracht. Hier maakte Lucien op 12 april de bevrijding mee.

Lucien de Leeuw verbleef uiteindelijk ruim drie maanden in kamp Westerbork. Op 6 juni 1945 mocht hij het kamp verlaten en keerde terug naar Amsterdam. Hij overleed in 1973.