In de vaste tentoonstelling van het Herinneringscentrum Kamp Westerbork is een klapstoeltje te zien dat timmerman Jozef Laufbaum (1903) maakte voor een kennis. Dit om de reis in de veewagon te vergemakkelijken. Toen het eenmaal zover was, vergat de kennis in alle verwarring het stoeltje mee te nemen.
Jozef Laufbaum
De in Polen geboren Jozef Laufbaum vluchtte in 1939 naar Nederland. In oktober dat jaar kreeg hij bij Dirk en Neeltje Bakker-Scherrewitz op de Soeteboomstraat 44 in Oostzaan tijdelijk onderdak. Dirk werkte bij bakkerij Scherrewitz, de zaak van zijn schoonouders aan de Oostzanerdijk, en ging ook wel met brood langs de deuren.
Jozef had in Polen een timmermansbedrijf gehad. Hij wachtte op een visum naar Engeland, waar zijn vrouw en dochter al waren. De zoon van Dirk en Neeltje, Jan Bakker, vertelde later dat Jozef na de Duitse inval een eind aan zijn leven wilde maken: ‘Ik weet wat er gaat gebeuren.’ Dirk kon hem ervan weerhouden.
In september 1940 vertrok Jozef bij de familie Bakker, een kleine maand later werd hij in kamp Westerbork ingeschreven. Al in het vluchtelingenkamp wist Jozef zich op te werken tot hoofd van de timmermanswerkplaats, een functie die hij tot het einde van de oorlog zou behouden. Het was de reden dat hij in tegenstelling tot vele anderen niet naar de kampen in Oost-Europa werd gezonden.
Zelfmoord
De zoon van Dirk en Neeltje, Jan Bakker, vertelde later dat Jozef na de Duitse inval een eind aan zijn leven wilde maken. ‘Ik weet wat er gaat gebeuren.’ Dirk kon hem ervan weerhouden
Begin 1944 werd Jozef op de camera vastgelegd door medegevangene Rudolf Breslauer die in opdracht van kampcommandant Gemmeker een film samenstelde over het leven in kamp Westerbork. We zien Jozef als timmerman leiding geven aan de opbouw van de binnenconstructie van twee in aanbouwde zijnde kweekkassen, gelegen naast de commandantswoning.
Op 28 juni 1945 verliet Jozef Laufbaum kamp Westerbork. Na enige maanden zou hij met zijn vrouw en dochter in Engeland herenigd worden.
