‘Besser erschossen, als auf Transport zu gehen.’ Het was een raad die de uit Wenen afkomstige Ernst Weiner (1924) van een bewaker in kamp Westerbork kreeg en die hij ter harte nam. Vanwege zijn functie als elektricien hoefde Ernst Weiner uiteindelijk niet te vluchten uit Westerbork.

Ernst Weiner

Ernst Weiner kwam in 1938 met een van de eerste Kindertransporten naar Nederland. Na aankomst in Den Haag werd hij in een tehuis ondergebracht. Hier volgde hij meerdere opleidingen tot elektricien. Na het bombardement in 1940 vertrok Ernst met een aantal andere jonge Joodse vluchtelingen naar Arnhem waar hij een plek in het Jongenshuis aan de Amsterdamseweg kreeg. Nadat in december 1942 alle inwoners van het tehuis werden weggevoerd, werd Ernst naar kamp Westerbork overgebracht.

‘In Westerbork aangekomen werden we naar barak 67 gestuurd. Dat werd later één van de strafbarakken. In het begin had ik in het kamp een baantje als ordonnans. Ik wist echter dat het hoofd van de technische dienst, Richard Türkl, eveneens uit Wenen kwam. Ik trok de stoute schoenen aan en stapte naar zijn huisje om een baantje bij de technische dienst te verkrijgen. Toen de deur werd opengedaan zag ik dat hij visite had. Türkl bleek jarig te zijn, zo begreep ik achteraf. Türkl schrok toen hij me zag, ik had mijn ordonnans uniform nog aan, en hij dacht dat ik een boodschap kwam afleveren dat hij aan het werk moest. Ik stelde hem gerust door te vertellen dat ik niet uit naam van mijn functie, maar voor een privé-aangelegenheid kwam. Ik werd binnengelaten en kreeg een kop thee. Ik stelde Türkl de vraag of hij een baantje voor me had en vertelde hem over mijn scholing tot elektricien. Hij vroeg mij vervolgens naar een aantal specifieke zaken die alleen een echte elektricien zou kunnen weten. Door de juiste antwoorden te geven wist ik Türkl te overtuigen. Een aantal dagen later kon ik aan het werk bij de technische dienst.’

‘Als elektricien kwam ik overal. In de woonbarakken, in het ziekenhuis…, ik heb zelfs in het huis van Gemmeker een aantal werkzaamheden uitgevoerd. Uiteindelijk werd ik de eerste assistent van Türkl. Ze noemden me in het kamp zelfs “Kleine Türkl”. Dat was alleen maar omdat de echte Türkl in centimeters groter dan ik was, haha.’

‘In de zomer van 1943 ontmoette ik in het kamp een SS-bewaker die net als ik uit Wenen afkomstig was. Er ontstond een gesprek dat vriendelijk verliep. De bewaker had dan ook iets van me nodig. Hij had een defecte radio bij zich die ik moest maken. Terwijl ik de radio repareerde kwamen we aan de praat over wat er zich in de kampen in 'het Oosten' moest afspelen. “Bevor du auf transport gehst”, zo sprak de bewaker tegen me, “lauf besser hier gegen den Zaun.” Ik antwoordde: “Aber die SS-bewachung, da werde ich doch erschossen.” De bewaker keek me vervolgens aan en zei met een strakke blik. “Besser erschossen, als auf Transport zu gehen.” Ik wist vervolgens genoeg en nam de raad ter harte.’

Vanwege zijn functie als elektricien heeft Ernst Weiner uiteindelijk nooit hoeven te vluchten uit kamp Westerbork, alhoewel hij hier wel toe bereid was. Na de bevrijding mocht Ernst op 18 juli 1945 kamp Westerbork verlaten. Na korte tijd in Nederland en Frankrijk, emigreerde hij naar Israël waar hij in 2016 nog steeds woont.