Marcus Louis Polak, bijnaam '(oom) Moos', werd op 16 juli 1884 geboren in Veendam. Hij trouwde op 16 augustus 1916 met Geertruida Regina van Rhijn. Na zijn HBS-opleiding werd hij ambtenaar bij de Posterijen. Zijn hart trok hem echter naar het onderwijs en hij haalde achtereenvolgens de middelbare akten aardrijkskunde, staatshuishoudkunde en staatsinrichting.

Marcus Louis Polak

In november 1918 verhuisden Marcus en Geertruida vanuit Den Haag naar Zaandam. Eerst woonden ze op het adres Dam 8 en later werd verhuisd naar de Westzijde. Marcus Polak gaf les aan de HBS. Polak was actief in de Nederlandse Zionistenbond. Op 21 september 1923 werd hij benoemd tot leraar aardrijkskunde aan het Gemeentelijk Lyceum in Zaandam, waar hij later ook staatshuishoudkunde en staatsinrichting gaf.
Hij had een scherp intellect en een brede ontwikkeling op het terrein van de sociale wetenschappen. Polak wist zijn leerlingen te boeien door aardrijkskunde voor hen inzichtelijk te maken. Een oud-leerling gaf het volgende voorbeeld:

‘Het ontstaan van de vulkanen werd als volgt gedemonstreerd: Meneer Polak kwam met twee boekensteunen binnen en een veertig centimeter lange snijkoek. (...) Hij sneed de koek over de lengte in tweeën, en zette een van de repen tussen de boekensteunen en bedekte het hele geval met een zwarte doek. Tot dan toe had hij geen woord gezegd, maar de aandacht van de klas was er. Als hij dan begon te praten behandelde hij uitvoerig het verschijnsel van de massale spanningen in het binnenste van de aarde, die wanhopig naar ruimte zochten en tenslotte geen andere uitweg vonden dan door uit te barsten in de vorm van (...) een vulkaan. En bij dat laatste woord trok hij het zwarte kleed weg en sloeg met groot misbaar de twee boekensteunen tegen elkaar. De in elkaar geduwde reep koek golfde omhoog en vertoonde nu dezelfde kegelvorm als een vulkaan.’

Dezelfde leerling wist ook nog te vertellen dat aan het einde van het schooljaar de leerlingen bij Polak en zijn vrouw op bezoek mochten komen voor limonade met wat lekkers en allemaal een Verkadereep uit de nabijgelegen fabriek meekregen.

In januari 1942 moesten alle Joden uit Zaandam vertrekken. Het echtpaar Polak at op vrijdag 16 januari bij de buren en gaf daar een loden kistje met waardevolle spullen in bewaring dat bij de buren in de tuin begraven werd. Op zaterdag 17 januari vertrokken de Polaks naar Amsterdam. Hun huis in Zaandam werd kort daarna leeggehaald.

Het echtpaar Polak woonde in Amsterdam eerst aan de Weteringschans 92 en later aan de Plantage Kerklaan 74, midden in de Jodenbuurt. Daar bezocht het latere Tweede Kamerlid voor de CPN Marcus Bakker zijn oud-leraar in de zomer van 1942. Polak was er erg blij mee.

In juli 1942 werd begonnen met het leeghalen van de Jodenbuurt in Amsterdam. Op vrijdag 11 september 1942 kwam Marcus Polak met zijn vrouw aan in kamp Westerbork. Zoals voor bijna iedereen die in de zomer en herfst van 1942 in Westerbork aankwam was hun verblijf maar kort. Twee keer per week, op maandag en op vrijdag, vertrok een transport naar Auschwitz. Met de eerste trein die na hun aankomst in Westerbork vertrok, verlieten Marcus en Geertruida het kamp. De trein van maandag 14 september 1942 bracht 902 personen naar Auschwitz. De trein stopte onderweg in Cosel, maar met zijn 58 jaar behoorde Marcus al niet meer tot de groep van 120 jonge mannen die voor tewerkstelling op het station van Cosel uit de trein werden gehaald. Marcus en Geertruida gingen door naar Auschwitz en zijn er direct na aankomst op 17 september 1942 vermoord.