Zeker tot aan 1940 woonde Johanna Meijer-Rosenberg in Finsterwolde, een dorp op een kleine 10 kilometer afstand van Winschoten. Winschoten was voor de omliggende gemeenten Scheemda, Beerta, Midwolda, Nieuwolda, Finsterwolde en Meeden het centrum voor de Joodse gemeenschap. Op Amsterdam na woonden er in Winschoten in de jaren voor de Tweede Wereldoorlog procentueel de meeste Joodse inwoners van Nederland: ongeveer tien procent van de bevolking. De bijnamen van Winschoten waren dan ook Lutje (klein) Mokum, Mokum Beis en Sodom. De Joden die ooit naar Winschoten trokken, kwamen uit Duitsland, Polen en Hongarije. Ze vonden vooral werk in de handel. En omdat Winschoten van oudsher een handelsstad was, bleven ze in Winschoten hangen.
Bij het uitbreken van de oorlog woonden er ongeveer vijfhonderd Joden in Winschoten en omgeving. Uiteindelijk hebben slechts 46 van hen de Tweede Wereldoorlog overleefd.

Foto links: Joods Monument te Winschoten

Johanna Meijer-Rosenberg

Johanna Meijer-Rosenberg hoorde hier niet bij. Zij stierf op 29 oktober 1942 in Auschwitz, 78 jaar oud. Van haar leven is niet veel bekend. Toen ze gedeporteerd werd, stond ze ingeschreven aan de Langestraat 94 in Winschoten, het adres van haar dochter en schoonzoon Hilda en Arnold Frankforter-Meijer en hun twee dochters Olga en Johanna. Daar was ook de manufacturenwinkel van dit gezin. In dat laatste jaar woonde ook het gezin van de zus van Arnold: Rosalie en Benjamin Braaf-Frankforter op dit adres. Zij hadden ook twee dochters, Fokkelina en Olga. Tevens woonde de moeder van Arnold, Olga Frankforter-Mendelsohn aan de Langestraat 94.

De Langestraat in Winschoten

Johanna Meijer-Rosenberg is geboren op 11 augustus 1864 in Neuenkirchen (Duitsland). Johanna trouwde met Levie Meijer, geboren in 1864 in Finsterwolde. Het echtpaar kreeg 2 dochters: Reeza werd geboren op 2 april 1901 en Hilda op17 oktober 1903, beiden in Finsterwolde.
Op 23 september 1940 overleed Levie Meijer. Misschien is Johanna daarna ingetrokken bij haar dochter Hilda en haar gezin aan de Langestraat in Winschoten. Maar het kan ook zijn dat ze van de bezetter haar huis moest verlaten.

Tussen augustus 1942 en de eerste maanden van 1943 werden vrijwel alle Joodse inwoners van Winschoten opgepakt. Ze werden verzameld op het Burgemeester Schönfeldplein. Onder begeleiding van landwachters werden ze naar een gymzaal gebracht en van daaruit naar kamp Westerbork vervoerd.
Dit lot ondergingen ook de bewoners van de Langestraat 94. Waarschijnlijk was dit begin oktober 1942. Johanna Meijer-Rosenberg, haar dochter Hilda, haar schoonzoon Arnold en haar kleindochters Olga en Johanna, het gezin van Rosalie Braaf met haar twee dochters, en de moeder van haar schoonzoon Olga Frankforter-Mendelsohn moesten naar kamp Westerbork. De man van Rosalie, Benjamin Braaf was hier niet bij, hij was al eerder naar kamp Amersfoort gebracht, en van daar, via kamp Westerbork, naar Auschwitz gedeporteerd, waar hij op 11 augustus 1942 was omgekomen. Benjamin was toen 40 jaar.

Johanna Meijer-Rosenberg en Olga Frankforter-Mendelsohn vertrokken met de trein op 26 oktober 1942 naar Auschwitz, een transport van 841 personen. De vrouwen werden daar op 29 oktober 1942 om het leven gebracht. Johanna was 78 jaar, Olga was 69 jaar oud.

Hilda en Arnold Frankforter-Meijer en hun dochters Olga en Johanna kwamen om in Sobibor op 21 mei 1943. Op de leeftijden van 42, 39, 13 en 9 jaar oud.

Rosalie Braaf-Frankforter en haar dochters Fokkelina en Olga kwamen om in Auschwitz op 5 november 1942. Ze waren respectievelijk 32, 8 en 5 jaar oud.

Johanna’s oudste dochter Reeza van Geuns-Meijer, haar schoonzoon Samuel van Geuns en hun drie kinderen Johanna, Levie en Philippus kwamen op 19 februari 1943 om het leven in Auschwitz. Hun leeftijden: respectievelijk 41, 46, 14 en de jongste twee allebei 9 jaar oud.

Op de plaquettes van het Joods Monument in Winschoten staan de namen, overlijdensdata en plaatsen van de 389 omgekomen Joodse medeburgers van de stad.